TSRM Üreme Sağlığı ve İnfertilite Derneği, yaşlanan kadın yumurtasına, kendi öncü hücreleriyle ‘gençlik aşısı’ yapılmaya başlandığı şeklinde kamuoyunda yer alan haberlere rahatsızlık duyduklarını açıkladı.
Basında çıkan ‘Gençlik aşısı’ başlığı altındaki haberlerde, kadın yumurtasının öncü hücrelerinden alınan mitokondrinin, yaşlanan yumurta hücresine enjekte edilmesiyle yumurtanın gençleştiği, yaşlanmanın geriye çevrildiği ve gebelik şansının arttığından bahsedilen haberlerle ilgili Üreme Sağlığı ve İnfertilite TSRM Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Gürkan Uncu yazılı bir açıklama yayınladı. Bilim çevrelerinin tartıştığı, üzerinde çalışmaların devam ettiği ancak klinik kullanıma girmesi için yeterli kanıtların olmadığı ve tamamen deneysel kabul edilecek bu yöntemle ilgili, basında çıkan haberlerden rahatsızlık duyduklarını ifade eden Uncu, “Toplum sağlığını önemseyen ve bilime inanan bizler için, vatandaşlarımızda umut oluşturacak ve sonrasında da hüsran oluşturabilecek konularda toplumu bilgilendirmek mesleki ve vicdani bir yükümlülüktür. Klinik kullanıma girmemiş, başarısı ve güvenilirliği kanıtlanmamış, deneylerin devam ettiği uygulamalardan birisi olan mitokondri transferi konusunda bilgilendirme yapmak doğru değildir” diye konuştu.
Üremeyebilme, dünya çapında gittikçe büyüyen bir sorun haline geldiğini anlatan Uncu, "Üreme problemi yaşayan ve tedavi alan çiftlerin bir kısmı ne yazık ki tekrarlayan tüp bebek başarısızlıklarıyla karşılaşmaktadır. Tekrarlayan başarısızlıkları asgari düzeye indirmek için gerek laboratuvar gerekse klinik düzeyde araştırmalar, dünyada ve ülkemizde başarıyla yürütülmektedir. Bilimsel araştırmalarla ortaya konulan yeni tedavi yöntemlerinin, hastaların tedavisinde bir fark oluşturacağını ve yan etkisinin kabul edilebilir düzeyde olduğuna dair yeterli kanıt düzeyine ulaşıldığında, bu yöntemler klinik kullanıma girmektedir. Bu yaklaşım kanıta dayalı hekimliğin temel ilkesidir. Tüp bebek başarısızlığı yaşayan çiftlerin yeni tedavi yöntemlerini umutla bekleyişleri, kanıta dayalı tıp yaklaşımının olması gerektiğinden daha da özenli yürütülmesini gerektirmektedir. Son zamanlarda basınımızda çıkan, tüp bebek başarısızlığı yaşayan ve tedaviyi umutla bekleyen hastaların dikkatini çeken haberlerle ilgili Üreme Sağlığı ve İnfertilite (TSRM) Derneği olarak kamuoyunu bilgilendirmek gerektiğini düşünmekteyiz" dedi.
Son zamanlarda çıkan gençlik aşısı haberleri ile ilgili de açıklama yapan Uncu, "Son günlerde basında çıkan ‘Gençlik aşısı’ başlığı altındaki haberlerde kadın yumurtalığından elde edilen öncü hücrelerden arındırılan daha aktif ve genç olduğu düşünülen mitokondrinin, aynı kadının yaşlanan yumurta hücresine enjekte edilmesiyle yumurtanın gençleştiği, yaşlanmanın geriye çevrildiği ve gebelik şansının arttığından bahsedilmektedir. İşlev bozukluğu olan mitokondrilerin kısırlıkla olan ilişkisi bilinmekte ve çalışmalar devam etmektedir.
Mitokondri transferinde yumurta öncü hücrelerinin kaynak olarak kullanılıp, kalitesini yitirmiş yumurta hücrelerine mitokondri transferinin tüp bebek başarısızlığı yaşayan kadınlarda yeni bir umut ışığı olduğudur. Kişinin kendi yumurtalık öncü hücrelerinin iyi bir kaynak oluşturduğu sıçanlarda gösterilmiştir ancak insan çalışmaları yoktur. Bu yöntem umut vadeden bir yöntem olsa da, klinikte rutin kullanıma girmesi için veriler yetersizdir" şeklinde konuştu.