Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mart ayında yaşanan don zararının fındık, kayısı, elmada olduğu gibi hasadı süren cevizde de rekolteyi önemli ölçüde etkilediğini bildirerek, “rekoltenin geçen yılın 25-30 bin ton altında kalacağı tahmin ediliyor. 212 bin ton olan üretimin, bu yıl 185 bin tonlarda kalacağı tahmini yapılıyor” dedi.
Bayraktar yaptığı açıklamada, verilen desteklerle son yıllarda hızla artan ceviz üretiminin, ülkemizin iklimini sevmesine rağmen daha çok tohumla yetişmesi, arazi sınırına dikilmesi, kapama ceviz bahçelerinin yeterince yaygınlaşmaması gibi nedenlerle, 2004-2013 döneminde yüzde 68,3 artışla 126 bin tondan 212 bin tona çıksa da tüketimin artması nedeniyle ihtiyacı karşılayamadığını bildirdi.
Son yıllarda ülke içi tüketimin de hızla bir şekilde arttığını ifade eden Bayraktar, şunları kaydetti:
“Ülkemizin hemen tamamında yetişen cevizde, üretimimiz her yıl artış gösteriyor. Cevizde tüketiminde de önemli artışlar yaşanıyor. 2000 yılında 108 bin ton ceviz tüketilirken, 2011 yılına gelindiğinde bu rakam, yüzde 90,7 artışla 206 bin tona yükseldi. Oysa bu dönemde üretim yüzde 58 arttı ve 116 bin tondan 183 bin 240 tona çıktı. Bunun bir sonucu olarak 2000 yılında 4 bin 210 tonu kabuklu olmak üzere 5 bin 600 ton olan ceviz ithalatı, 2013 yılında 26 bin tonu kabuklu olmak üzere 29 bin tona yükseldi. Ceviz ithalatına harcanan döviz miktarı, 2000-2013 döneminde 3,54 milyon dolardan 106 milyon dolara çıktı.
Buna karşın, 2000 yılında 303 ton olan ceviz ihracatı, 2013 yılında 4 bin tonda kaldı. Ceviz ihracatından sağlanan döviz miktarı ise 1,2 milyon dolarken, 2013 yılında 46,8 milyon dolara yükseldi.
Sonuçta 46,8 milyon dolarlık ceviz ihracatı yapılsa da ithalat 106 milyon doları buluyor. Anavatanı olduğumuz bu üründe ithalatçı değil, ihracatçı olmalıyız. Modern kapama bahçelerle üretim ve kaliteyi hızlı bir şekilde artırılabiliriz. Çok daha fazla ihracat yapılabiliriz.”
ÜRETİMDE ÇİN BİRİNCİ, İRAN İKİNCİ, ABD ÜÇÜNCÜ, TÜRKİYE DÖRDÜNCÜ
Anavatanı Anadolu, Kafkasya ve İran olan cevizin yetiştiriciliği dünya genelinde 50’den fazla ülkede yapıldığına dikkati çeken Bayraktar, şöyle devam etti:
“Kabuklu ceviz üretimi dünya çapında, 1995-2012 döneminde 1,06 milyon tondan 3,41 milyon tona çıktı. 2012 yılında, Çin 1,7 milyon ton üretimle ilk sırada yer alırken, bu ülkeyi 450 bin tonla İran, 426 bin tonla ABD, 194 bin tonla Türkiye izledi. Dördüncü sırada yer alan Türkiye’yi, Meksika, Ukrayna, Hindistan ve Şili takip etti. 8 ülke dünya ceviz üretiminin yüzde 89’unu karşıladılar.”
“BAHÇE KURARKEN UZMANLARDAN YARDIM ALINMALI”
Ceviz üretimi ve kalitesinin artırılması için iklim ve toprak şartlarına uygun fidanlara ihtiyaç olduğunu dikkati çeken Bayraktar, “meyve bahçelerinin oluşturulmasında yapılan hataların telafisi yok. Üreticilerimiz ceviz bahçesi kurmaya karar verirken mutlaka uzman kişi veya kuruluşlardan teknik yardım almalıdır. Ceviz bahçesi kurmak isteyen üreticilerimizin fidan alırken dikkatli olmaları, güvenilir fidan kuruluşlarını tercih etmeli, aldıkları fidanlar adına doğru kaliteli, sağlıklı olmalıdır” dedi.
Bayraktar, üreticilere verilen yurt içi sertifikalı fidan ve standart fidan kullanım desteği ile kapama ceviz bahçelerinin sayısının arttığını ancak hala üretimin yeterli seviyeye ulaşılamadığını vurguladı. Şemsi Bayraktar, öncelikli hedefin ceviz üretiminde “kendine yeter ülke” olmak, daha sonraki hedefin de pazarlama sıkıntısı çok fazla görülmeyen bu üründe önemli ihracat rakamlarına ulaşmak olduğunu bildirdi.