Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, 3. çeyrek büyüme rakamlarının beklentilerin oldukça altında gerçekleştiğini belirterek, "Özel tüketimin durması, yerel seçimlerin ardından kamu yatırımlarının düşmesi ve özel yatırımlardaki gerilemenin hâla devam etmesi söz konusudur" dedi.
Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 3. çeyrek büyüme rakamlarını değerlendirdi. Yorgancılar, rakamların daha da düşük çıkmasını, kurların etkisiyle artan ihracatın önlediğine dikkat çekti. Çözümün, ekonomik ve politik istikrarın yanı sıra gerçekçi değerlenmiş Türk lirası ve yatırım ikliminin tazelenmesinden geçtiğini kaydeden Yorgancılar, "Uzun süredir tüketim ve ithalata dayalı olarak büyüyen bir ekonomiye sahiptik. Yüksek faiz, yüksek kur ve yüksek risk algısı tüketim artışını durdurunca hem ithalat hem de yatırımlar geriledi. Reel sektör, kurlardaki artışın da desteğiyle ihracata yönelerek üçüncü çeyrekte büyümenin daha düşük kalmasını engellemiş oldu. Türkiye’nin tüketim ve inşaat sektörü ile daha fazla büyümesinin mümkün olamayacağı, sanayi üretimi ve ihracata dayalı büyümenin ekonomik zihniyet, sosyal destek, makro ekonomik iklim altyapısının hazırlanması gerekiyor. İhtiyacımız ekonomik ve politik istikrar, gerçekçi değerlenmiş TL ve yatırım ikliminin tazelenmesidir" diye konuştu.
DOKUZ AYLIK PERFORMANS
Yılın 9 aylık bölümünde, büyüme rakamının yüzde 2.8 olduğunu ifade eden Yorgancılar, 3. çeyrekte sadece inşaat yatırımlarının arttığını vurgulayarak "Harcama kalemlerinde gelişmeler incelendiğinde kamu tüketim harcamaları ve kur artışının destek verdiği ihracat büyümesi sayesinde düşük de olsa büyüdüğümüz anlaşılıyor. Son iki yılın en düşük büyüme hızı yüzde 1.7’lik oranın yüzde 2.2’si ihracat, binde 7’si kamu tüketiminden gelmiştir. Toplam yatırımlar büyümeyi aşağıya çekmiştir" dedi.
Özel kesim makine teçhizat yatırımlarının üç çeyrektir azaldığını anlatan
Yorgancılar, "Üçüncü çeyrekte özel kesimde sadece inşaat yatırımları artmıştır. Halkın artmayan reel gelirine yüksek faizlerin eklenmesiyle özel tüketim artışı durmuştur. Özel kesimde hem yatırımların hem de tüketim artışının durması bu kesimde risk algısının oldukça yüksek olduğu anlamına gelmektedir. Tüketicilerin gelir, girişimcilerin talebe ilişkin beklentileri olumsuz seyretmektedir. Son çeyrekte ekonomi biraz daha canlı görünse de yılın tamamında yüzde üç gibi oldukça düşük bir büyüme hızı gerçekleşecektir. Bunun anlamı da 2023 hedeflerinden biraz daha uzaklaşmadır" şeklinde konuştu.
YATIRIM, ÜRETİM VE İHRACAT ÇEKİŞLİ YENİ MODEL
Türkiye’nin inşaat ve tüketim ile artık yüksek oranlı sürdürülebilir büyüme hızlarına gerek iç gerek küresel konjonktürdeki belirsizlikler ve halkın çok büyük oranda artmış borçluluk düzeyi nedeniyle mümkün olmadığını ifade eden Başkan Yorgancılar, sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkiye büyüme için inşaat ve tüketim kalemlerini yeterince kullanmıştır. Şimdi yatırım, üretim ve ihracat çekişli yeni bir model devreye girmek zorundadır. Büyüme hızının gelişmiş ülkeler düzeyine yakınsayarak düştüğü böyle bir iklimden çıkmanın başka bir yolu görünmüyor. Artık önümüze bakmalıyız. 2015 yılı için yeni, inovatif bir makro konjonktüre, reel sektör öncelikli ekonomi politikalarına ihtiyaç olduğu bir kez daha karşımıza çıkmıştır. Yapısal dönüşüm reformlarını bir en evvel eyleme geçirmenin önemi açıkça."