Vergi Kanunlarına Yönelik Düzenleme

Torba Yasa Olarak Bilinen 6552 Sayılı Kanunda Yer Alan Vergi Kanunlarına Yönelik Düzenlemeler 10.09.2014 tarihi itibariyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde onaylanan 6552 sayılı kanunda yer alan vergi kanunlarına ve mali yükümlülüklerin yeniden yapılandırılmasına yönelik düzenlemeler aşağıda maddeler halinde özetlenmiştir.

1.  Kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia) üzerinden alınan özel tüketim vergisi (ÖTV) kaldırılmıştır. Diğer yandan söz konusu kıymetli taşların tesliminde uygulanan KDVK’nın 17/4-g maddesindeki istisnanın niteliği değiştirilmiştir. Buna göre kıymetli taşların borsada işlem görmek üzere ithali, borsaya teslimi ve borsa üyeleri arasındaki teslim işlemleri KDV’den istisna tutulacak, ancak kıymetli taşların bu kapsama girmeyen teslimleri (örneğin kuyumcular tarafından tüketiciye teslimi) KDV istisnasından yararlanmayacaktır.

 2.  Gelir vergisi, kurumlar vergisi, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, damga vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi, motorlu taşıtlar vergisi, veraset ve intikal vergisi ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren diğer vergi, resim ve harçlar ile bunlara bağlı fer’i alacaklardan (gecikme faizi, gecikme zammı, cezalar);

 ·         Beyana tabi olanlarda 30.04.2014 tarihine kadar beyanname verilmesi gerekenler (ihtirazi kayıtla verilenler dahil),

·         Diğer vergilerde bu tarihe kadar tahakkuk edenler,

·         Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda ise bu tarihe kadar tespit edilenler

için yeniden yapılandırma imkanı getirilmiştir. Buna göre yukarıda sayılan kamu alacaklarından vadesi geçenler ile vadesi geçmediği halde ödenmeyenler, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar (30.11.2014) başvurulması halinde iki aylık dönemler itibariyle azami onsekiz eşit taksitte (il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşların alacaklarında azami otuzaltı eşit taksitte) yapılandırılacaktır. Yeniden yapılandırılan bu alacaklarda kamu alacağının aslında bir indirim yapılmayacak, ancak alacak aslı aylık üretici fiyat endeksi üzerinden endekslenerek hesaplanan tutarın ödenmesi koşuluyla alacağa bağlı fer’ilerin tahsilinden vazgeçilecektir. Amme alacağının fer’ilerden oluşması halinde bu tutar yerine belirtilen endekslemeden doğan tutar ödenecektir. Vergi aslına bağlı olmayan alacaklar için başvurunun yapılması durumunda alacağın %50’si tahsil edilecektir.

Yıllık gelir veya kurumlar vergilerini, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi için bu madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan mükellefler, taksit ödeme süresince bu vergi türleri ile ilgili verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden bu vergileri çok zor durum olmaksızın her bir vergi türü itibarıyla bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri hâlinde belirtilen madde hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybedeceklerdir.

Diğer yandan bu maddeye göre ödenmesi gereken taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az (2014 takvim yılı için bir) taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, gecikme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu madde hükümlerinden yararlanılabilecektir. Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla (2014 takvim yılı için birden fazla) taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde bu madde hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecektir. Bu hüküm alacaklı tahsil daireleri açısından taksitlendirilen alacaklar için ayrı ayrı uygulanacaktır.

 3.   30.04.2014 tarihinden önce kesilen bazı idari idari para cezaları (trafik cezaları ile OGS-HGS geçiş ihlallerine ilişkin cezalar bu kapsamdadır) ile Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun (AATUHK) kapsamında takip edilen bazı amme alacakları (petrol kanununa göre tahsil edilen Devlet Hakkı, şeker fiyat farkı, akaryakıt fiyat istikrar payı ve akaryakıt fiyat farkı bu kapsamdadır) için yeniden yapılandırma getirilmiştir. Buna göre söz konusu kamu alacaklarından vadesi geçenler ile vadesi geçmediği halde ödenmeyenler, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci aydan itibaren başvurulması halinde yukarıda 2’nci maddede belirtilen şartlarla yeniden yapılandırma imkanından yararlanacaktır.

 4.   30.04.2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce doğan ve 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı alacaklarından bu tarih itibariyle vadesi geçtiği halde ödenmeyenler veya vadesi henüz gelmemiş olanlar için yukarıda 2’nci maddede belirttiğimiz şartlarla yeniden yapılandırma imkanı tanınmıştır.

5.   2014 yılı Nisan ve önceki aylara ilişkin olup bu maddenin yayımlandığı tarihten önce tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan ve kanunda sayılan 5510 sayılı kanun kapsamındaki borç asılları (sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi bu kapsamdadır.) ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu maddenin yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için aylık üretici fiyat endeksi esas alınarak hesaplanacak tutarın, kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi ferî alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

6.   Ticaret odası, borsalar ve esnaf odasına olan aidat borçları asıllarının ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî alacaklar yerine bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar aylık üretici fiyat endeksi esas alınarak hesaplanacak tutarın; birinci taksiti bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı üçer aylık dönemler hâlinde sekiz eşit taksitte ödemeleri hâlinde, bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî alacakların tahsilinden vazgeçilecektir.

7.  6111 sayılı kanun kapsamında yeniden yapılandırılan alacaklar bu kanun hükümlerinden yararlanamayacaktır. Ancak 6183 sayılı kanun kapsamında tecil edilen alacaklar ise bu kanun kapsamında yeniden yapılandırılabilecektir. Bu durum tecil şartlarının bozulması olarak değerlendirilmeyecektir.

8.  Gelir ve kurumlar vergisimükelleflerine 31/12/2013 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından net alacak tutarlarını kayıtlarından çıkarma imkanı tanınmıştır. Bu imkandan yararlanmak isteyen mükelleflerin işletmede bulunmayan bu tutarları 31.12.2014 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edip, bu tutar üzerinden %3 oranında hesaplanan vergiyi bu süre içinde ödemeleri gerekmektedir.

Bu kapsamda ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmeyecek ve matrahın tespitinde gider olarak kabul edilmeyecektir. Beyan edilen bu tutarlar nedeniyle ilave bir tarhiyat yapılmayacaktır.

Bu kapsamda beyanda bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin bu beyanları nedeniyle 2014 yılı geçici vergi beyannamelerinde düzeltme gerektiği takdirde, düzeltme işlemleri bu fıkrada öngörülen beyanname verme süresi içinde yapılacak ve düzeltme işlemleri nedeniyle herhangi bir ceza veya faiz aranmayacaktır.

9.  Gelir Vergisi Kanunu’nda (GVK) ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nda (KVK) “Bakanlar Kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığı ile makbuz karşılığı yapılan aynî ve nakdî bağışların tamamı” şeklinde yer alan ve mükelleflere indirim hakkı tanıyan madde, “Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulunca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı” şeklinde değiştirilmiştir. Böylece indirim imkanı tanıyan bağışların kapsamı genişletilmiştir.

10.  Anonim şirketlerde yönetim kuruluna, temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyelerini veya şirkete hizmet akdi ile bağlı olanları sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atayabilme yetkisi verilmiştir. Bu durumda atanacak kişilerin yetkileri iç yönergede belirtilecek ve iç yönerge ticaret sicilinde tescil ve ilan olunacaktır. Atanan ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları ticaret sicilinde tescil ve ilan edilecektir. Bu hükümler kıyasen limited şirketlerde de uygulanacaktır.

11.  14.02.2014 tarihine kadar Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yapılması gereken sermaye artırımlarını herhangi bir nedenle yapmamış olan şirketler hakkında  asgari  sermaye   şartını   31.12.2014 tarihine kadar yapmaları hâlinde fesih işlemi uygulanmayacaktır. Sermaye artırımında bulunmaması nedeniyle ticaret sicili kaydı silinenlerin de bu süre içinde sermaye artırımı için başvurmaları hâlinde kayıtları resen yeniden oluşturulacaktır.

İbrahim Ayhan Şancı
SMMMO Başkanı