Gebelik, insan yaşamında beslenmenin en önemli olduğu devrelerden biridir. Gebelik dönemindeki beslenme şekli anne ve doğacak bebeğin sağlığını büyük ölçüde etkiler. Bu gerçek, halk arasında gebe annenin iki kişilik yemesi fikrini doğurmuştur. Ancak gebelikte fazla beslenme de, yetersiz beslenme kadar anne ve bebek sağlığına zararlıdır.
Gebelikte bazal metabolizma hızı normalin ortalama % 20 si kadar artar. Anne adayının hem bebeğin normal gelişimi hem de kendi kas ve besin ögesi depolarını korumak için günde 1800- 2200 kalori arasında bir enerjiye ihtiyacı vardır. Hamile bir bayan hiçbir zaman 1800 kalorinin altında enerji almamalıdır.
Peki hamilelik de ideal kilo alımı nasıl olmalıdır?
Hamilelikte yetersiz kilo alımı ( 7 kg altında) bebeğin gelişimini engellerken, erken doğum, prematüre, veya düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma riskini arttırır. Fazla kilo almak ise erken doğum tehdidine neden olmanın yanı sıra, bebeğin ileriki yaşlarda diyabet, kalp hastalıkları gibi kronik hastalıklara yatkınlığının artmasına neden olur. Her bireyin hamilelikte alacağı kilo değişkenlik gösterir, hamile kaldığınızda beden kitle indeksinizi (kg/boyxboy) hesaplayıp ideal kaç kilo alacağınızı öğrenebilirsiniz.
| BKI 18,5-24,9 arasında olanlar(normal kilolu) |
11-15 kg |
| BKI 18,5 altında olanlar (zayıf olanlar) |
12-18 kg |
| BKI 25- 29.9 arasında olanlar (fazla kilolu) |
7-11 kg |
| BKI 30 üzerinde olanlar (şişman) |
7-9 kg |
Hamilelikte beslenmenin önemini açıkladık peki nasıl beslenmeliyiz?
Hamilelikte günlük beslenme programını 4 yapraklı Yoncaya göre ayarlamalıyız.
Et-Yumurta-Kurubaklagil Grubu: Bu gruptan günlük 4 porsiyon tüketilmelidir.
Protein içeriği yüksek yiyeceklerdir, proteinler bebeğin gelişimi için en önemli bileşenlerdir. Hamilelikte proteine olan ihtiyaç artar bunu karşılamak için her gün 100-120 gr et-tavuk-hindi veya balık veya 12 kaşık kurubaklagil ve yumurta tüketebilirsiniz.
Süt ve Süt ürünleri Grubu: Bu gruptan günlük 3-4 porsiyon tüketilmelidir
Kalsiyum içeriği yüksektir, kalsiyumda kemik ve diş gelişimi için en önemli mineraldir en iyi kaynakları da süt ve süt ürünleridir. 2 dilim peynir 2 su bardağı süt veya yoğurt tüketilmelidir. Fazla tuz ve kafein tüketimi kalsiyum emilimi azaltır.
Demir içeren yiyecekler: Bu gruptan günlük 2 porsiyon tüketilmelidir. Demir kan yapımını arttırır. Özellikle gebeliğin 20. haftasından sonra demir ihtiyacı artar. Artan ihtiyacı sadece besinlerle karşılamak zordur. Bu nedenle doktorun verdiği demir ilacını mutlaka kullanılması gerekmektedir. Kalsiyum demir emilimi azaltacağı için demir içeren yiyecekler yenilirken veya ilaç içilirken kalsiyum içeren gıdalar tüketilmemelidir. En iyi demir kaynakları kırmızı et ve yumurtadır.
Tam Tahıllı Besinler ve Ekmek: Bu gruptan günlük 8-10 porsiyon tüketilmelidir. Tahıllar B grubu vitaminlerinden zengindir. Selenyum, Çinko, Krom, Magnezyum gibi önemli mineralleri içerir. Bulgur, Tam buğday unundan yapılmış ekmek, çorba bu grupta yer almaktadır.
Meyve sebze grubu: Günlük 3-4 porsiyon sebze ( çiğ veya pişmiş) ,3-4 porsiyon meyve grubundan tüketilmelidir.
Koyu yeşil yapraklı sebzeler çok tüketilmelidir. Mevsim sebzeleri olmasına dikkat edilmelidir. Meyve tüketilirken sarı, turuncu, yeşil ... gibi farklı renkli meyveler tüketilmeye özen gösterilmelidir.
Tuz tüketimi hamilelikte eğer tansiyon problemi yoksa kısıtlanmıyor. Ama fazla tuz tüketimi hamilelikte bazı problemlere yol açabilir. Yemekleri pişerken normal tuzlu hazırlayın sonradan tuz eklemeyin. Eğer kullanıyorsanız mutlaka iyotlu tuz kullanın.
Su vücudumuz için oksijenden sonra gelen en önemli yaşam ögesidir. Su, besinlerin emilimi, sindirimi, besin öğelerinin taşınma, zararlı toksik maddelerin vücuttan uzaklaştırılması ve vücut ısısının ayarlanması için gereklidir. Su aynı zamanda iştahın baskılanması ve metabolizmanın düzgün çalışması için de önemli bir ögedir. Hamilelikte vücudun suya olan ihtiyacı daha da artar. Bebeğe besinlerin taşınması, atıkların uzaklaştırılması için suya ihtiyaç vardır. Bunun için günde 8-10 bardak su içmelisiniz. Bunu taze meyve suyu, soda, ayran, çorba gibi sıvılarla destekleyerek 2-2,5 litreye çıkarmaya çalışın. Unutmayın bu 9 ayı bebeğiniz için en iyi şekilde geçirmeniz gerekmektedir. Sağlıklı beslenin mutlu olun...
DYT. ESRA ARSLAN ÜSTBAŞ