İSTANBUL (AA) - Türkiye'de periyodik araç muayenesinde yetkili ve görevli TÜVTÜRK tarafından ABD'deki egzoz emisyon testi manipülasyonuna ilişkin yapılan açıklamada, trafiğe ilk çıkışa yönelik yasal izinlerin alınması için yapılan ölçümlerin, periyodik ölçümlere göre farklı ve daha geniş kapsamlı olduğu belirtildi. 

TÜVTÜRK açıklamasında, ABD Çevre Koruma Ajansı'nın (EPA) yayınladığı bir rapora dayanarak bir otomotiv grubunun bazı dizel araçlarının ABD Çevre standartlarına uymadığın tespit etmesini takiben başlayan süreçle birlikte, TÜVTÜRK tarafından yapılan egzoz gazı emisyon ölçümlerine dair araç sahiplerinden çeşitli sorular yöneltildiği kaydedildi.

EPA ile ilgili otomotiv grubu arasındaki mevcut durumun, araçların ilk ithaline yönelik izinlerin alınması (homologasyon) ile ilgili testleri içerdiği aktarılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Araçların trafiğe çıkış sonrası belli yıl sonunda yapılan periyodik egzoz gazı emisyon ölçümlerinin bu olay ile bir bağlantısı bulunmamaktadır. Trafiğe ilk çıkışa yönelik yasal izinlerin alınması için yapılan ölçümler, periyodik ölçümlere göre farklı ve daha geniş kapsamlıdır. Türkiye'de periyodik araç muayenesi için de gerekli olan egzoz gazı emisyon ölçümleri, TÜVTÜRK'le birlikte, bu konuda kendisi ayrıca yetki almış birçok noktada yapılmaktadır.

Egzoz gazı emisyon ölçüm hizmeti vermek isteyen kurumlar mevcut durumda iki farklı belgeden (TS EN ISO IEC 17020 veya TSE 12047) birine sahip olmak zorundadır. TS EN ISO IEC 17020 bağımsız muayene kuruluşlarını düzenleyen özel bir akreditasyon standardı iken, TSE 12047 otomotiv servislerine yönelik bir standarttır. Bunlardan herhangi birine sahip olmayan kurumlar egzoz gazı emisyon ölçümü için T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmezler."

 

- "Egzoz ölçümlerinin 3'te 2'si, otomotiv bayileri, yetkili servisleri tarafından yapılmaktadır"

 

Türkiye'de A tipi 17020 akreditasyonuna sahip olan tek kuruluşun TÜVTÜRK olduğu vurgulanan açıklamada, "TÜVTÜRK, bağımsız A tipi bir muayene kuruluşu olarak kayıtlarımıza göre tüm egzoz emisyon ölçümlerinin yüzde 35'ini yaparken, geri kalan yüzde 65'i ise TSE 12047'ye sahip otomotiv servisleri tarafından yapılmaktadır. Yani tüm egzoz ölçümlerinin 3'de 2'si, bizzat otomotiv bayileri/yetkili servisleri tarafından yapılmaktadır. TÜVTÜRK bu konuda farklı bir imtiyaza sahip değildir" denildi. 

"TS EN ISO IEC 17020" belgesinin A tipi muayene kuruluşunun "bağımsız, tarafsız ve dürüst" olmasını ve denetimlerinin de buna göre yapılmasını şart koştuğunun altı çizilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"TÜVTÜRK'ün denetimleri, bir kamu otoritesi olan Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından yapılmaktadır. Bu kapsamda, egzoz emisyon ölçümü sürecine otomotiv firmalarının dahil olması yasal açıdan izin verilen bir durum olmasının yanında, egzoz emisyon ölçümü konusunda Türkiye'de 'bağımsız, tarafsız ve dürüst' A tipi muayene kuruluşu olarak akredite edilen ve denetimleri buna göre yapılan tek kurum TÜVTÜRK'tür."

 

- "Bir otomotiv şirketi, TÜVTÜRK gibi bir muayene kuruluşunda hakim ortak olamamaktadır"

 

Açıklamada, Rekabet Kurulu'nun kararıyla, Türkiye genelinde araç muayene hizmeti sunmasında sakınca görülmeyerek her iki bölge için ayrı ayrı açılan ihaleleri kazanan ve bu kamu hizmetini başarıyla yürüten TÜVTÜRK'ün ortaklık yapısının da otomotiv kuruluşlarının muayene işinde yer almasına sınırlar getiren söz konusu Rekabet Kurulu kararı, Türk Akreditasyon Kurumu’nun görüşleri ve TS EN ISO IEC 17020 Standartı doğrultusunda oluşturulduğu hatırlatıldı.

Getirilen sınırlamalar doğrultusunda, bir otomotiv şirketinin TÜVTÜRK gibi bir muayene kuruluşunda hakim ortak olamayacağı bildirilen açıklamada, "Buna istinaden, Doğuş Otomotiv de bilindiği üzere TÜVTÜRK'ün sadece yüzde 33 oranında hissesine sahip olup, geri kalan hisseler Alman menşeli TÜV SÜD AG ve İngiliz menşeli Bridgepoint sahipliğindedir" ifadelerine yer verildi.

 

- ABD'deki egzoz emisyon testi manipülasyonu

 

EPA, 18 Eylül'de Avrupa'nın en büyük otomobil üreticisi Volkswagen'in (VW) ABD'de sattığı bazı dizel motorlu araçların, yanıltıcı bir yazılımla emisyon testlerinin maniple edilmesinden dolayı çevreyi, standartlardan 40 kat daha fazla kirlettiğini açıklamıştı. Söz konusu manipülasyondan yaklaşık 482 bin dizel aracın etkilendiğini bildiren EPA, VW hakkında para cezası ve ihtiyati tedbir kararı verilebileceğini duyurmuştu. 

Skandalın ortaya çıkmasının ardından VW'nin Yönetim Kurulu Başkanı Martin Winterkorn görevinden istifa etmişti. Şirket dünya genelinde 11 milyon dizel motorlu aracın emisyon testi manipülasyonundan etkilendiğini ve zararı karşılamak için yaklaşık 6,5 milyar avroluk bütçe ayırdıklarını açıklamıştı.