Zonguldak’ın Ereğli ilçesinde Uzun Mehmet’in kömürü buluşunun 185. yılı, düzenlenen törenle kutlandı.

Kdz. Ereğli Kestaneci Mahallesi’nde kömürün bulunuşunun 185. yıl dönümü nedeniyle tören düzenlendi. Törene Kdz. Ereğli Kaymakamı İbrahim Çay, Belediye Başkan Vekili Reşat Latif, Karadeniz Bölge ve Garnizon Komutanı Tuğ Amiral Hasan Doğan, Ormanlı Belediye Başkanı Bayram Başol, Kandilli Belediye Başkanı Mustafa Aydın, Genel Maden İşçileri Sendikası Genel Başkanı Eyüp Alabaş, Amele Birliği Başkanı Hasan Yılmaz ile vatandaşlar katıldı. Kestaneci Mahallesi Uzun Mehmet Anıtı’na protokol üyeleri tarafında çelenk konulması ile başlayan törende saygı duruşunda bulunulup İstiklal Marşı okundu.

Uzun Mehmet’in torunu olduğunu iddia eden Ertan Haşhaş, tören öncesi yaptığı açıklamada, TTK’da şu ana kadar Uzun Mehmet’in torunlarından sadece bir kişinin çalışabildiğini söyledi.

Elindeki 1986 yılına ait gazete kupürünü gösteren Haşhaş, “Elimdeki 1986 senesinde çekilen bir fotoğraf. Şurada gördüğün taşın üzerinde, aynı yerde olan alttaki resimdeki benim. İş istedim, işe giremedim TTK’ya. TTK’da çalışan bizim mahalleden Uzun Mehmet’in torunlarından sadece bir kişi var. Bir kişi, yalnız bir kişi. Ben piyasada çalışarak, ödeyerek emekli oldum. Şurada görünenlerin hepsi şu anda ölmüş durumda” dedi.

"KÖMÜR 185 YIL ÖNCE EREĞLİ’DE BULUNDU"

Günün anlam ve önemine ilişkin konuşma yapan Türkiye Taş Kömürleri Kurumu (TTK) Armutçuk Müessese Müdürlüğü Teknik Hizmetler Müdür Yardımcısı Fazıl Uncu, dünyada halen elektrik üretiminin yüzde 41’inin kaynağını kömürün oluşturduğunu söyledi. Türkiye’nin dünyada en çok kömür tüketen ülkeler arasında binde 5 ile 17. sırada yer aldığını ifade eden Uncu, konuşmasında şunları söyledi:

“Bugün burada taş kömürünü bulan Uzun Mehmet’i anmak ve kömürü buluşunun 185. yılını kutlamak için toplanmış bulunmaktayız. Bugünkü kömür işletmeciliği 8 Kasım 1829 yılında bahriye erlerinden Uzun Mehmet’in Kdz. Ereğli Köseağzı Neyrendere mevkiinde taş kömürü parçasını bulmasına kadar dayanmaktadır. Zonguldak Cumhuriyet kuruluncaya kadar kaza teşkilatı olarak yönetilmekte, Cumhuriyet’in kurulmasıyla birlikte cumhuriyet döneminin ilk vilayeti olarak tarihe geçmiş, ülke sanayisinin kalkınmasında ve madencilik sektörünün gelişmesinde önemli bir görev üstlenmiştir. Kömür sadece 19. yüzyılda Sanayi Devrimi’ni ateşlemekte kalmamış, 20. yüzyılda da Elektrik Çağı’nı başlatmıştır. Dünyada üretilen elektriğin şu ana kadar yüzde 41’i tamamen kömür kaynaklıdır. Taş kömürü dünyada birçok yerde rekabete açık olmasına rağmen, dünyada üretilen taş kömürünün yüzde 86’sı Çin, ABD, Hindistan, Güney Afrika Cumhuriyeti, Japonya, Rusya ve Kore’den oluşan 7 ülke tarafından tüketilmektedir. Ülkemizin dünya taş kömürü tüketimindeki payı binde 38 civarındadır ve dünyada 17. sıradadır. Artan dünya nüfusu ve yaşam standartlarının yükselmesi enerjiye olan talebi de artırmaktadır. Dünya primer enerji harcının yüzde 25’i ve elektrik tüketiminin yüzde 40’ı oluşturan kömür, artan enerji ihtiyacı karşısında bugünkü enerji endüstrisinde karar mekanizmasına önemli bir ayak olarak yerini korumaktadır. Ülkemizde en önemli taş kömürü rezervi Zonguldak havzasında bulunmaktadır. Türkiye Taş Kömürü Kurumu’nun amacı taş kömürü madenciliğinde ileri ve yeni teknolojileri kullanarak üretim ve verimliliğin artırılması başta demir çelik sektörü olmak üzere ülkemiz sanayisinde kullanılan taş kömürü ihtiyacını karşılamaktır. Bugünlere kadar hayatını madenlerde kaybetmiş bütün maden şehitlerine Allah’tan rahmet dilerken 185 yıl önce Zonguldak’ın taş kömürünü bulan Uzun Mehmet’i saygıyla anıyorum.”

"OSMANLI DÖNEMİNDE KÖYLÜLER OCAKLARDA ZORLA ÇALIŞTIRILDI"

Amele Birliği Başkanı Hasan Yılmaz ise konuşmasında Uzun Mehmet’in kömürü bulmasından daha önemlisinin bunu Osmanlı Devleti’ne haber vermesi olduğunu söyledi. Geçmişte çalışacak madenci bulunamayınca Osmanlı Devleti zaptiye kuvvetleri tarafından köylerden gençlerin zorla toplanarak ocaklara sokulduğunu anlatan Yılmaz, konuşmasında şu ifadelere yer verdi:

“1829’da Köseağzı mevkiinde Uzun Mehmet tarafından kömür bulunmuştur. Uzun Mehmet’in kömürü bulmasında da önemlisi Osmanlı Aliye’ye, devlete kömürü haber vermesidir çünkü o dönemde kendisi bahriye askeri, gemiler de bildiğiniz gibi kömürle çalışıyor. Bilgilere göre bunu komutanına iletiyor, komutanı vasıtasıyla bunu padişaha haber veriyor. İş o hale geliyor ki yöre de çalışacak insan gücü ihtiyacını karşılayamıyor, bunun için köylerden Osmanlı zaptiye kuvvetleri vasıtasıyla gençler zorla toplanıyor, ocağa sokuluyor. Bununla ilgili Armutçukta yaşanmış bir sürü granürler, hikayeler var.”

"HER YIL 4-5 MİLYAR DOLAR KÖMÜR İÇİN DIŞARIYA GİDİYOR"

Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Genel Başkanı Eyüp Alabaş ise kömür üretiminin önemine dikkat çektiği konuşmasında Türkiye’nin her yıl kömür ihtiyacını karşılamak için 4-5 milyar dolar kömür ithal ettiğini söyledi. Maden ocaklarının özel şirketler vasıtası ile işletilemeyeceği konusunda yetkilileri defalarca uyarmalarına rağmen dikkate alınmadıklarını söyleyen Alabaş, TTK’ya acilen kurum yetkililerinin talep ettiği işçinin alınması gerektiğini vurguladı. Alabaş, “Yabancı ülke ve şirketlerin sömürüsünü yaşadık kurtuluş savaşını gördük ve yeni Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin gelişmesine büyük katkılar verdik. Bizler yer altında doğa ile savaştık ve 5 bine yakın maden şehidimiz var. Bölgemizde kurulan ERDEMİR, KARDEMİR ve Çatalağzı Termik Santralleri gibi iş yerlerinde de iş kazalarında arkadaşlarımızı kaybettik. Hükümet bu hafta içerisinde ekonomik programı açıkladı ve kendi kaynaklarımızın değerlendirileceğini ithalatın azaltılacağını ifade etti. Oysa biz yıllardır hükümeti ve ilgili bakanlıkları uyarıyoruz. Yılda 4-5 milyar dolar taş kömürünü dışarıya vermekten vazgeçmek mecburiyetindeyiz. Kömür var, çalışacak insanımız var, ülkemizin bu kömüre ihtiyacı var. Türkiye Taş Kömürü Kurumu’nun işçi açıkları en kısa sürede giderilmelidir. Genel müdürlüğün talebi doğrultusunda en kısa sürede kuruma işçi alınmalıdır. Zonguldak’ta taşeron şirketlerde Soma’da, Ermenek’te yaşanan maden kazaları yüreğimizi yaktı. Biz Genel Maden İşçileri Sendikası olarak 2004 yılından beri ısrarla uyardık. Eylemler, mitingler yaptık. Yer altında taşeron olmaz, dedik. Kar mantığıyla kömür üretiminin yapılamayacağını, görülmedik kazalara yol açabileceğini söyledik ama ilgili bakanlıklar ve hükümet bu politikalarda ısrar ettiler” ifadelerini kullandı.

Kdz. Ereğli Belediye Başkan Vekili Reşat Latif, törendeki konuşmasında Uzun Mehmet’in kömürü Ereğli’de bulmasının kentin kaderini değiştirdiğini belirterek Uzun Mehmet Başta olmak üzere madenlerde hayatını kaybeden şehit madencileri rahmet ve minnetle andığını dile getirdi.

Yapılan konuşmaların ardından ilk ve ortaokullarda Uzun Mehmet’i anma ve kömürün bulunuşunun 185. yılı dolayısıyla düzenlenen şiir, kompozisyon ve resim yarışmalarında dereceye giren öğrencilere ödülleri verilirken öğrencilerden bazıları yazdıkları kömür konulu şiirleri okudu. Tören sonunda ayrıca Armutçuk Lisesi öğrencileri tarafından madencinin hayatını ve yaşadığı zorlukları anlatan piyes sergilendi.

Tören, protokol üyeleri ile madenci kıyafetleri ile piyes sergileyen öğrencilerin hatıra fotoğrafı çektirmesi ile sona erdi.