LONDRA (AA) - Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında düzenlenen zirveden çıkan "prensip anlaşmasında" nihai karara, gelecek haftaki AB Konseyi toplantısında varılması beklenirken, Türkiye'nin özellikle vize serbestisi önerisinin Fransa gibi bazı AB ülkeleri tarafından kabulünün zorluğuna işaret edildi.
Türkiye'nin önerilerini gelecek haftaya kadar değerlendirecek AB ülkelerinden bazılarının, Türkiye'ye iade edilecek her bir Suriyeliye karşılık bir Suriyeli sığınmacının AB ülkelerine yerleştirilmesi, Türkiye'ye ilave finansman sağlanması ve Türk vatandaşları için haziran sonunda Schengen bölgesinde vize serbestisi gibi konularda çekinceleri olduğu belirtildi.
Ekonomi ve Dış Politika Araştırma Merkezi (EDAM) Başkanı Sinan Ülgen, AA'ya yaptığı açıklamada, Türkiye'nin zirvede "sürpriz bir açılım" ve "oyunun kurallarını değiştiren bir hamle" yaptığına işaret ederek "Bugüne kadar Türkiye geri kabul anlaşmasını uygulamaya koymayı kabul etmişti ama geri kabul, özünde siyasi iltica hakkı olmayan, daha çok ekonomik mültecilere uygulanacaktı. Dolayısıyla Suriyelileri kapsamıyordu. Bugüne kadar Türkiye, Avrupa'ya yasa dışı yollarla giden Suriyelileri yeniden Türkiye'ye geri alma konusunda bir açılım yapmamıştı, bu sefer bunu yaptı, en büyük yenilik bu" diye konuştu.
"Türkiye'den önemli açılım"
Teklifle Yunanistan'daki sığınmacıların Türkiye'ye geri alınacağını ayrıca geri kabulün yürürlüğe girmesiyle Avrupa'ya Türkiye üzerinden yasa dışı yollarla gitmiş çok sayıda göçmenin Türkiye'ye iade edilmesinin de mümkün olacağını ifade eden Ülgen, şunları kaydetti:
"Dolayısıyla Türkiye, hem Suriyelileri hem de Suriye vatandaşı olmayan fakat Türkiye üzerinden giden Iraklıları, Libyalıları, Faslıları, Afganları geri alacak. Son verilere baktığımızda, Türkiye üzerinden Yunan adalarına gidenlerin yüzde 40'ının Suriyeli olduğunu, geri kalanının ise diğer ülke vatandaşları olduğunu görüyoruz. Türkiye'nin hem Suriyelileri, hem de diğer ülke vatandaşlarını geri alacağı taahhüdünü vermesi çok önemli bir açılım oldu."
Türkiye karşılığında ne aldı?
Ülgen, Türkiye'nin bu açılımla ilave bir yük üstlenme taahhüdünde bulunduğuna işaret ederek "Peki karşılığında ne aldı? 2017-18 dönemi için ilave bir 3 milyar avroluk finansman paketi var masada. Bir de vizelerin kaldırılması ekim ayında planlanırken, şimdi haziran ayına çekilmesi söz konusu. Ama vize meselesi bu planın en yumuşak karnı çünkü bugün Avrupa'da Türkiye'ye yönelik Schengen vizesinin kaldırılması kararının çıkması kolay olmayacak" ifadelerini kullandı.
Vize serbestliği sağlanması konusunda Almanya'nın Türkiye'nin yanında yer aldığının görüldüğünü çünkü Almanya Başbakanı Angela Merkel'in bu plana siyaseten en fazla ihtiyaç duyan liderlerden biri olduğunu belirten Ülgen, ancak vizelerin kaldırılmasının Merkel'in tek başına verebileceği bir karar olmadığına dikkati çekti.
"Dananın kuyruğu haziranda kopacak"
Türkiye'nin teklifleri arasında bulunan Yunan adalarından Türkiye'ye geri kabul edilen her bir Suriyeli için Türkiye'den bir Suriyelinin başka bir AB ülkesine yerleştirilmesi konusunda AB ülkeleri arasında görüş birliği sağlanamama ihtimali bulunuyor.
Ülgen, bu konuda fikirdaş ülkelerin yükümlülüğü yerine getirebileceğini belirterek "Tercih bunu AB çapında yapmak ve AB yükümlülüğü haline getirmek ama bu olmadığı takdirde Almanya, Avusturya, İsveç gibi fikirdaş ülkeler grubu olarak bunu ilerletebilirler. Bu konuda da çok büyük bir sorun görmüyor" diye konuştu.
Vize serbestisi konusunun Türkiye'nin "olmazsa olmaz şartı" olduğunu vurgulayan Ülgen, Türkiye'nin geri kabul konusunu kabul etmesinin en önemli gerekçesinin vize serbestisi olduğunu söyledi. Ülgen, prensip anlaşmasına varılmış olsa bile "dananın kuyruğunun haziran ayında kopacağını" belirtti.