Harbin her safhasında canlarını çekinmeden verdiler.
İstiklâl Harbi’nde resmî olarak 176 şehit kaydı bulunan Karamanlıların harbin her safhasında bulunduğu ve vatan için canlarını çekinmeden verdikleri ortaya çıktı.

Araştırmacı-Yazar Uğur Erkan’ın Milli Savunma Bakanlığı kayıtlarından derlediği bilgilere göre Karaman Merkez’in 100 şehidi bulunuyor. Bunu sırayla Ermenek (71), Sarıveliler (2), Ayrancı, Başyayla ve Kâzımkarabekir (1’er şehitle) takip ediyor.

İlk Şehit Karamanlı Hıdır

İlk Karamanlı şehit Kolaklıtepe Muharebesi’nde 07.01.1337 (1921) tarihinde şehadet şerbetini içiyor. Ahmetoğulları'ndan Hasan oğlu ve 1894 doğumlu olan Hıdır, Garp (batı) cephesinde 126’ncl alay 3’ncü tabur 9’uncu bölüğün bir neferiydi.

En genç şehit olan Osmaniye Köyü’nden 21 yaşındaki Kerim oğlu Ali (doğumu 1900). Muhacir Ali, Kireçtepe’de 07.05.1337’de şehit oluyor. 

Şehitlerin içerisinde yaşça büyük olan Hacıkerimoğulları'ndan Hafız Ali oğlu Hüseyin (doğumu 1884) Orta Ördün Sırtları’nda(01.11.1338) ve İbişoğulları lakaplı Hasan oğlu Kerim, Karahisar Meydanı’nda(27.10.1338) 38 yaşında şehit düşüyorlar.

İsmen de Mehmetçik

Şehitlerimizin 24’ünün ismi Mehmet. Yani tam bir Mehmetçik. Bu ismi 20 ile Ali, 14 ile Ahmet, 13 ile Mustafa, 11 ile Hüseyin ve 10 ile Hasan ismi takip ediyor.

Şehitlerin rütbesi incelendiğinde ekseriyeti erlerden (163) oluşurken, 5 subay (1 yüzbaşı, 1 mülâzımı evvel, 3 ihtiyat mülâzımı sâni), 8 erbaş (5 çavuş, 3 onbaşı) bulunuyor. Tamamına yakınının sınıfı piyade iken 1’i makineli tüfek sınıfına dahil.

Ermenekli Ahmet oğlu Mehmet (doğumu 1894) 06.03.1337 tarihinde tayyare (uçak) bombasıyla şehit ediliyor.

Ruscuk muhacirlerinden Şaban oğlu Müstecip (doğumu 1899) Haymana Harbi'nde 27.10.1337 tarihinde şehit düşüyor.

Şehitlerin 155’i Garp (batı) cephesinde, 2 tanesi Şark (doğu) cephesi ve 1 tanesi de Cenup (güney) cephesinde savaşırken şehit düşüyorlar. 4 tanesinin cephesi belli değil. 

Şark cephesinde çarpışan Karamanlılardan Karaman Merkez’den Mehmet oğlu Mustafa (doğumu 1889) 25.08.1337’de Ilıca Şark Sırtları’nda ve Ermenek Sarıvadi (Özlüce) Köyü’nden Fellahoğulları’ndan Abdülkerim oğlu Veli (doğumu 1900) 08.04.1341 tarihinde Diyarbakır Hastanesi’nde şehadet şerbetini içiyor.

Tosunoğulları’ndan Mustafa oğlu Ahmet (doğumu 1894), 176’ncı alay 3’ncü taburda görev yaparken, 24.09.1337’de Kocadağ Harbi’nde şehit düşüyor ve Cenup cephesinde şehit olan tek Karamalı asker olarak kaydını düşüyorlar.

Karaman Merkez’in köylerinden Burhan, Çatak, Dağkonak (Dağal), Osmaniye (Yassıören) ve Narlıdere’nin (Avgan) 2’şer şehidi bulunurken, Kızılyaka, Cerit, Başkışla, Dereköy (Fisandun), Gökçe, Kızıllarağini, Bozkandak, Ekinözü (Aşıran), Başharman (Zengen), Bayır ve Hamidiye (Suğla) köyleri 1’er şehitle sıralanıyor.

Ermenek subayları ile dikkat çekiyor

Ermenek’in 71 şehidi bulunuyor. Şehit olanlar içerisinde 3 subay dikkati çekiyor: Necip Yüzbaşı (Mehmet oğlu doğumu 1883), Mülâzımı Evvel (üsteğmen) Şeyh Ali oğlu Şükrü (doğumu 1894) ve İhtiyat Mülâzımı Sâni (teğmen) Hasan Fehmi oğlu Bekir Sıtkı (doğumu 1900). Yüzbaşı Necip, Toydemir Harbi’nde(31.08.1337),  Mülâzımı Evvel Şükrü, Salihli Muharebesi’nde (05.09.1338) ve Mülâzımı Sâni Bekir Sıtkı ise Bayramtepe Harbi’nde (16.09.1338) şehadet şerbetini içiyorlar.

Ermenek Merkez 53 şehit ile ilk sırayı alırken, Gökçekent (Akmanastır) 4, Çatalbadem (Yukarı İrnebol) ve Güneyyurt(Gargara) 3’er, Sarıvadi (Özlüce) 2 ve Aşağıçağlar (Aşağı İzvit), Boyalık, İkizçınar (Aşağı İrnebol), Çavuş, Yalındal (Arnava) ve Görmeli’nin (Üçbölük) ise 1’er şehidi bulunuyor.

Ayrancı’nın tek şehidi Saray Köyü’nden Abdurrahmançavuşoğulları takablı Mehmet oğlu Abdurrahman (doğumu 1898) Fare Çodan Sırtı’nda 28.08.1338 tarihinde şehit düşüyor.

Savaş esnasında ağır yaralanan ve 2 Nolu Hastane’de şehit düşen Kışla Köyü’nden Musa oğlu Hasan (doğumu 1889) ise Başyayla’nın tek şehidi olarak kayda geçiliyor.

Beşkemerler Muharebesi’nde 29.08.1338 tarihinde şehit düşen Hacı Hasan oğlu Hüseyin, Kâzımkarabekir’in Kızılkuyu Köyü’nden tek şehidi.

Sarıveliler’in 2 şehidi Hüseyin adını taşıyor. Bunlardan Osmankahyaoğulları’ndan Hüseyin oğlu Hüseyin (doğumu 1899) 15.04.1337’de Dumlupınar Muharebesi’nde, Dumlugözeli (Muzvadi) Mevlütoğulları lakaplı İbrahim oğlu Hüseyin (doğumu 1898) 30.05.1337 tarihinde 2’nci İnönü Harbi’nde şehit düşüyorlar.

Karamanlılar her yerde

Şehitlerimizin şehadet şerbetini içtiği muharebeler ve yerler: Adaçam Harbi, Adatepe, Afyon Muharebesi, Arabalıtepe Meydan Harbi, Arpalık, Arpalıtepe Harbi Balmahmut Harbi, Basritepe, Bayramtepe Muharebesi, Beşkemerler Muharebesi, BeştepeMuharebesi, Beylikköprü Harbi, Bursa Civarı Kazancı Muharebesi, Çal dağı, Çaldağı Muharebesi, Çamurlu Köyü, Çayhisar, Çifte Taşlı Tepe, Dumlupınar Muharebesi, Düzağaç Muharebesi, Eskipolatlı Harbi, Eskişehir Harbi, Fare Çotan Sırtı, Gediz Sırtı, Haymana Harbi, Horhor Kedi Harbi, Ilgaz Boğazı Harbi, Ilıca Şark Sırtı, İnönü Muharebeleri(I-II), İslamköy Muharebesi, Kaplan Harbi, Karacaslan Muharebesi, Karahisar Meydanı, Karakuyu Muharebesi, Karköy Harbi, Kazuçuran Harbi, Kılıçarslan Muharebesi (I-II), Kırgızdağı, Kırıkköy Arap Sırtları, Kızancı, Kireçtepe, Kocadağ Muharebesi, Kolaklıtepe Muharebesi, Kolankaya Mevkii, Köprü civarında, Kurtluca, Kuyuderesi Muharebesi, Maçaklı, Meydan Harbi, Oluklu, Muharebesi, Orta Ördün Sırtı, Pelentepe Harbi, Pelit Harbi, Pelittepe Harbi, Sakarya Meydan Muharebesi, Sarıhalil Harbi, Seyitgazi Harbi, Sivritepe (Afyon), Şerefiye'nin Şark Sırtı, Tanaş Muharebesi, Taşhan Grubu, Taşlıtepe, Tavşan Harbi, Tavşantepe Harbi, Tekke Tepe, Tersittepe, Tetrikyayla Muharebesi, Tezekliyayla Harbi, Tınaztepe Muharebesi, Tıroğlu Gediği Harbi, Toydemir Harbi, Yeniköy Harbi, Yıldıztepe Harbi, Yumaktepe Muharebesi.

Bu hastanelerde de tüm müdahalelere rağmen son nefeslerini verdiler: 1’inci Fırka Sıhhiye Bölüğü Hastanesi, 1’inci Kolordu Seyyar Hastanesi, 2 No'lu Hastane, Akşehir Hastanesi, Ankara Merkez Hastanesi, Ankara Taşhan Hastanesi, Diyarbekir Hastanesi, Konya Askeri Emrazı Hariciye Hastanesi, Konya Askeri Hastanesi, Konya Hilâl-i Ahmer Hastanesi, Konya Merkez Hastanesi, Konya Harici Hastanesi, Maraş Hastanesi ve Ürgüp Hastanesi.

Şeyh Sait harekatındaki Karamanlılar

Şeyh Sait harekatında ise 9 Karamanlı asker şehit oldu. Ekmekçioğulları'ndan Mehmet Çavuş oğlu İsmail harekatta ilk kaybettiğimiz Karamanlı (16.05.1341-Miladi 1925). 

5’inci kolordu, 41’inci fırka, 19’uncu alay 2’nci tabur 5’inci bölükte yer alan 7 Karamanlı aynı gün (30.05.1341) şehit düşmüşler. Başkışla Köyü’nden İmamoğulları lakaplı Abidin oğlu Hüseyin’i (doğumu 1900) 31.05.1341’de şehit verdik. Başkışla’dan 2, Bölükyazı (Masara) ve Narlıdere (Avgan) birer er. Diğerlerinin köy yerleşim bilgilerine ulaşılamıyor. İsyan hareketini bastırmaya Örküpoğulları'ndan Mehmet oğlu Kâmil (doğumu 1900) çavuş rütbesinde katılırken, diğerlerinin rütbeleri ise er.