Kentteki eski eserlerin restore ederek kültürel ve sosyal hayata destek veren Urla Belediyesi, tarihi tekel deposu binasını da onarmaya başladı.
Urla Belediyesi, kentteki eserlerin restorasyonunu üstlenmeye devam ediyor. Belediye, son olarak da tarihi tekel deposu binasınında bakım ve onarımına başladı. Urla Belediye Başkanı Sibel Uyar, bin 800’lü yılların sonunda 1900’lü yılların başında yapıldığı tarihi kayıtlarda yer alan ve sonraki yıllarda tekel kurumunun kullandığı şehir içindeki yapının onarım için izin sürecinin bittiğini duyurdu. Başkan Uyar, son olarak Urla’da Tarihi Hersekzade Ahmet Paşa Hamamının Urla’ya kazandırıldığını anımsatarak, "Arditi köşkünün sahibi aile Hamidiye Vapur işletmelerinin kurucuları arasındadır. 1883 tarihinde Yahya Paşa’ya verilen imtiyazla Hamidiye Vapur Şirketi Kurucuları arasında, Urlalı İş adamlarından Eskinazi Erditi adına rastlanmaktadır. Eskinazi Erditi (1884-86) tarihleri arasında Şirketin Yönetim Kurulu’nda yer almıştır. Ailenin Urla Musevi Cemaatinin bir üyesi olduğu, üzüm ticareti ile uğraştıkları, 50 bağı olan Fratelli Eskinazi Arditi adlı bir şirketleri olduğu bilinmektedir. Urla’nın ileri gelen bu iki Musevi ailesi Fratelli ve Arditi aileleri ticari ilişkilerini aile ilişkileri ile de güçlendirmiş; Eskinazi ailesinin kızlarından biri, Arditi ailesine gelin gitmiştir. Arditi Köşkü, bu yeni ailenin ikametgahı olarak karşımıza çıkmaktadır" dedi.
"1970’lerde tekel binası deposu yapılmıştır"
Başkan Sibel Uyar, yapının erken Cumhuriyet döneminde Tekel İdari Binası olarak değerlendirildiğini de belirtirken, şu bilgiyi verdi:
"Arditi Köşkünün yapım tarihi bilinmemekle birlikte mimari özellikleri ile 19. yüzyılın son çeyreği ile 20. yüzyıl başına tarihlendirilmektedir. Yelaltı Mahallemizde yer alan Arditi Köşkü; bodrum üzeri iki katlı konut biçimindedir. Kuzey yöne doğru ilerleyen geniş bir bahçeye sahiptir. Bahçenin kuzey yönünde 1960’larda tekel binası deposu yapılmıştır. Özgününde konut olan yapı, Cumhuriyet döneminde tekel işletmelerinin idari binası olarak işlevlendirilmiş bahçesinin kuzey bölümüne de 1970’lerde tekel binası deposu yapılmıştır. Konut, İzmir 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 16 Ağustos 1992 tarih ve 35.18/274 sayılı kararı ile 2863 sayılı kararı ile korunması gerekli kültür varlığı olarak tescillenmiştir. Konut yapısının daha sonra idari bina olarak işlevlendirilmesi mekansal kurguda büyük bir değişime neden olmamıştır. Ancak konutun 2013 yılında geçirdiği yangın nedeniyle çatı ve üst kat büyük ölçüde zarar görmüş, mimari plastik öğeler tahrip olmuştur."
Protokol yapılmıştı
Urla Belediye Başkanı Sibel Uyar, kent hayatına önemli katkı sağlayacak tarihi bina için belediyelerin kaynak aktardığı ’Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunması’ fonundan destek alınacağını da belirterek, "İzmir Valiliği Yatırım ve İzleme ve Koordinasyon Başkanlığının yazısı ile yüzde 80 oranında katkı sağlandığı bildirilmiş ve bu durum protokol altına alınmıştı. Tescilli yapının Rölöve, Restitüsyon ve Restorasyon Projeleri İle Mühendislik Hizmetleri Projelerinin hazırlanması için hizmet alım işi tamamlanarak bu durum İzmir 1 numaralı Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulunca onaylanmıştır. dedi.
Neler yapılacak?
Tarihi tekel binasına yapılacak onarımlarda ilgili yapılan özet açıklaması ise şöyle:
"Çatının tamamen yanmış olması nedeniyle özgün haline uygun şekilde tamamen yenilenecektir. Dış beden duvarlarında sıva raspası yapılarak hasarlı yerlere dikiş uygulanacaktır. Söz konusu duvarların iç mekana bakan duvarlarda çürüyen karkas elemanlar değiştirilecektir. Dolgulu ahşap karkas duvarlar sıva raspası yapıldıktan sonra çürüyen elemanlar değiştirilecektir. 1.katta yer alan bağdadi çıtalı ahşap karkas duvarlar yangın sonucu çok fazla zarar gördüğünden özgün haline uygun şekilde yenilenecektir. Zemin kat ve 1. katta yer alan döşemeler çürüme, böceklenme ve yangın sonucu çok fazla zarar gördüğünden özgün haline uygun şekilde yenilenecektir. Urla Belediyesine ait olan yapı, Belediyeye ait konuk evi ve toplantı yeri olarak işlevlendirilecektir. Zemin kattaki mekanlar çeşitli davetlerde ve toplantılarda, üst kattaki odalar ise özel misafirler için konaklama amaçlı kullanılacaktır. Özel konuklar için belediyenin kullanabileceği bir yapı olmadığı için temel bir ihtiyacı karşılamak üzere düzenlenmesi talep edilmiştir. Bodrum kattaki mekanlar ise çeşitli sergilemeler ve depolama amaçlı ayrılmıştır. Ayrıca yapı kullanımı için gerekli tesisat odaları da bodrum katta çözülmektedir."