KEMİK DANSİTOMETRİSİ NEDİR?
Kemik dansitometri taraması; kemik mineral yoğunluğunu ölçmek ve kemik yoğunluğu kaybını değerlendirmek amacıyla yürütülen bir testtir. Bu test, kemiklerde kalsiyum kaybı sonucu gelişen kemik durum osteoporoz tanısı için kullanılır. Kemik dansitometride dual-enerji X-ray absorbsiyometri veya kemik yoğunluğu taraması bilinmektedir. Bu işlem sırasında çok az miktarda radyasyon kullanılır.
Kemik dansitometri kemik mineral yoğunluğunu değerlendirmede standart bir yöntemdir.
- Kemik kaybının çabuk ve ağrısız ölçümünü
- Ölçümde sıklıkla kalça ve bel kemiğinin alt bölümü kullanılır
- Kemik yoğunluğu ölçümü neden yapılır?
Kadınlarda, 40 yaşından sonra kemik kütlesinde kayıp başlamaktadır, bu durum menopoz ile hızlanmaktadır. Kadınlarda menopozun ilk on yılı içinde kemik kütlesinin ort. % 15; erkeklerde ise tüm yaşam boyunca % 20 - 30 kaybolmaktadır. Kemik kütlesindeki kayıp oranı arttıkça, kırık riski artmaktadır. Kemik yoğunluğu ölçümü ile hem osteoporoz ve kırık riski hesaplanabilmekte hem de tedavi sonrası takip yapılabilmektedir.
Menopozdan sonra kadınları en çok etkileyen olaylardan biri olan Osteoporoz kemiklerin kalsiyum içeriğinin kaybı sonucu kemiğin incelmesiyle kırık riskinin artmasıdır.
Kemik dansitometri sıklıkla osteoporozun tanısında kullanılır. Elbette bu durum erkeklerde de olabilir. Eğer kemik yoğunluğunuz düşük çıkarsa, siz ve doktorunuz kırık oluşmadan önce nasıl bir tedbir alacağınız ya da tedavi göreceğiniz konusunda planlama yapmalısınız.
Kemik dansitometri kemik kaybına neden olan diğer olayların gösterilmesi yanı sıra uygulanan tedavinizin etkinliğinin değerlendirilmesinde de kullanılır.
Kemik yoğunluğu ölçümü kimlere yapılır?
vSigara içiyorsanız ya da kalça kırığı gibi kişisel ya da ailesel bir öykünüz varsa
vKemik kaybı ile birlikte seyreden hastalıkları olan bir erkekseniz
vTip 1 (juvenil ya da insulin bağımlı) şeker hastaları, ya da osteoporoz aile öyküsü olanlar
vİdrar incelemelerinde aşırı kollajen artışları gösteren ve yüksek dozda kemik içeriği değişimine uğrayanlar
vOmurgalarında kırık olan ya da osteoporozun diğer bulgularını taşıyanlar
vMenopoz öncesi dönemde osteoporoz açısından yüksek risk taşıyan kadınlara
vCerrahi olarak menapoza giren (her iki yumurtalığı alınan) kadınlara
vMenopoz sonrası risk faktörleri taşıyan kadınlara
vZayıf ve uzun boylu menopoz sonrası kadınlara
vAilede osteoporoz öyküsü bulunanlara, omurga kırığı olanlara
v160 cm den kısa boy ve 50 kg. dan düşük ağırlık
vYılda 2,5 cm. den fazla boy kısalması olanlara
v65 yaştan büyük olanlara
vKalsiyumdan fakir beslenenlere
vErişkin yaşta küçük darbe veya travmalarla kırık oluşması durumlarında
vRöntgen filminde kemik yoğunluğunda azalma (osteopeniye) saptananlara
vAşırı Alkol, sigara, kahve tüketenlere
vÖstrojen tedavisine kontrendikasyon varsa
vTesteren seviyesi düşük olanlara
v1 aydan uzun süren hareketsiz (immobilizasyon) kalmak zorunda olanlara
vŞeker hastalarına
vHeparin, Antiasit Kortikosteroidler (Prednisone), Dilantin ve Barbituratlar , Tiroid Hormonu gibi ilaçları uzun süreli kullananlar
Kemik yoğunluğu ölçümü kimlere yapılmaz?
vHamilelere
vİnceleme tarihinden 2 - 6 gün önce ağız veya damar içi yolla kontrast madde kullanmış olanlara
vHareketsiz yatamayanlara
vİleri derecede omurga deformasyonu olanlara yapılamaz