Ardahan Üniversitesi (ARÜ) İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi (İBEF) Türk Dünyası Topluluğu tarafından hazırlanan “Adalet ve Aydınlanma Arayışının Sembolü İsmail Gaspıralı” konulu sunuş gerçekleştirildi. Sunuşta İsmail Gaspıralı’nın hayatı, eserleri, fikir ve düşünce yapısı ARÜ’lü akademisyenler Doç. Dr. Ranette Gafarova, Yrd. Doç. Dr. Mitat Durmuş ve Yrd. Doç. Dr. Oleg Rustemov tarafından anlatıldı.

İBEF Kırmızı Salonda düzenlenen sunuşa, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Orhan Söylemez ve Prof. Dr. M. Hanefi Palabıyık, Doç. Dr. Ahmet Ali Aslan, Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ranette Gafarova, İBEF Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Yrd. Doç Dr. Mitat Durmuş, Yrd. Doç. Dr. Oleg Rustemov ile çok sayıda ARÜ’lü öğrenciler katıldı.

Konferansın açış konuşmasını yapan İBEF Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Mitat Durmuş, İsmail Gaspıralı’nın “Dilde, Fikirde, İşte birlik” düşüncesinin, toplumda birlik beraberlik sağlayabilmenin ilk şartı sayarak çalışmalarını bunun ışığında yaptığını dile getirdi. Yrd. Doç. Dr. Durmuş, “19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin parçalandığı buhranlı dönemde Gaspıralı zulümlere, yıkımlara ve baskıya karşı bir bilinç olarak gazete ve dergiler çıkarır. O, Namık Kemal ve Ziya Paşa gibi Türklüğünden ödün vermeyen insanların yolundan gitmiştir”. dedi.

ARÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Orhan Söylemez, aydınlanma hareketini başlatan isim olarak Gaspıralı’nın sadece Kırımı değil Türk dünyasını da derinden etkilediğini ifade etti. Prof. Dr. Söylemez, “İsmail Gaspıralı ütopik bir dünyada kadınların yönetimde olduğu ‘Kadınlar Dünyası’ adlı eserinden bahsediyor. Eserde kadınların Türk toplumundaki değeri ve mücadeledeki rolünü gündeme getirmiştir. İsmail Gaspıralı milletin eğitim alanında Avrupa’ya göre geri kaldığını gün ışığına çıkararak uzun soluklu tek Türk ve Müslüman gazetesi Tercüman aracılığıyla köklü bir eğitim reformunu başlatır. “Dilde Birlik” ilkesinin tohumlarını atarak tüm Türk dünyasında ortak kullanılabilecek bir Türkçenin yollarını geliştirmeye çalışır.” diye konuştu.

Gaspıralı’nın hayatını anlana Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ranette Gafarova, “Gaspıralı eğitimini tamamlamak için gittiği Askeri İdadisinden Rusların uyguladığı Panislavizm politikasından dolayı okulu bırakır. Gaspıralı’nın yolundan giden Yusuf Akçura ise Müslümanlar için eşit hak, hürriyet, toprakların ve vakıfların idaresinin Müslümanlara bırakılması fikrini sürdürür. Gaspıralı büyük eziyetler ve uğraşlar sonucu iki dilde Tercüman Gazetesini yayınlar.” dedi. Doç. Dr. Ranette Gafarova konuşmasının ardından programın düzenlenmesinde emeği geçen Türk Dünyası Topluluğu Başkanı Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü 3. Sınıf öğrencisi Necati Ünlücan’a Yavuz Akpınar’ın İsmail Gaspıralı Seçilmiş Eserleri isimli kitabı hediye etti.

Doç. Dr. Ranette Gafarova’da sonra kürsüye Sahil Nagızade isimli öğrenci gelerek İsmail Gaspıralı’nın “Kırım” adlı şiirini okudu. Okunan şiirin ardından kürsüye Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Oleg Rustemov çıktı. Yrd. Doç. Dr. Rustemov, “Gaspıralı’nın fikirlerini ailesiyle paylaşıp hareket ettiğini ifade etti. Vatanseverliği ve Türklüğe bağlılığının onun ölümünden sonra da anılmasındaki en büyük sebep olduğunu vurguladı.

Sunuşların ardından Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Orhan Söylemez, Doç. Dr. Ranette Gafarova ve Yrd. Doç. Dr. Oleg Rustemov’a birer teşekkür belgesi takdim etti.