Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde pek çok yaz ürün elde edilmesine rağmen Türkiye’de çöpe atılan peynir altı suyunun ekonomiye kazandırılması için önemli bir adım atıldı. Aydınlı koyun ve keçi yetiştiricilerinin Türk ve yabancı ortaklarıyla hazırladığı proje AB tarafından desteklenecek ilk 10 yatırım arasına girdi.
Aydın İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği tarafından hazırlanan “Süt- Peynir Sektöründe Atık Yönetimi, Üretim ve Yönetim Süreçlerinin İyileştirilmesi” başlıklı eğitim projesi, Avrupa Birliği Mesleki Eğitimde Stratejik ortaklıklar kapsamında Türkiye genelinde verilen 250 proje içerisinde kabul edilen 25 proje arasında ilk 10 içerisine girmeyi başardı. 258 bin Euro bütçe ile desteklenen proje Aydın İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği koordinatörlüğü ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) yürütücülüğünde, Balıkesir Üniversitesi, İtalya, Yunanistan, Polonya ve Macaristan’dan ortaklarıyla 2 yıl sürdürülecek.
TÜRKİYE’DE 360 BİN TON PEYNİR ALTI SUYU ÇÖPE ATILIYOR
Bir çok AB ülkesinde Hollanda başta olmak üzere İtalya, Fransa gibi ülkelerde peynir altı suyunun kurutularak değerlendirilip ekonomiye kazandırıldığını belirten Birlik Başkan Halit Kahraman, “Süt sanayinden kaynaklanan atık suyun en önemli kirletici kaynağı, peynir üretimi sonucu oluşan ve doğa için kirleticilik özellikleri yüksek olan peynir altı suları oluşturmaktadır. Peynir üreten işletmelerde 100 kilogram sütün, yaklaşık 90 kilogramını peynir altı suyu olarak oluşmaktadır. Ülkemizde yılda yaklaşık 40 bin ton civarında peynir üretiminin bulunduğu göz önüne alınırsa 360 bin ton peynir altı suyu oluşmaktadır. Bu durumda hem önemli ölçüde besin israfına, hem de arıtılmadan doğaya salınan bu atık sıvıların çevre kirliliğine neden olduğunu üreticilerimizin bilmesi, öğrenmesi, yeni teknoloji ve bilgi üretimleriyle değerlendirmesi gereklidir” dedi.
PEYNİR ALTI SUYU BİRÇOK SEKTÖRDE KULLANILIYOR
Türkiye’de sütçülükle uğraşan işletmelerin genellikle çok düşük kapasiteli olması nedeniyle pek çok yan ürünün üretilemediğini kaydeden Kahraman, “Özellikle peynir işletmelerinde, peynir altı suyundan lor, laktoz, albumin ve kurutulmuş peynir suyu gibi yan ürünler elde edilir. Püskürtme yöntemi ile kurutulmuş peynir suyu ve laktoz insan tüketimi için uygun bir besindir. Peynir suyundaki yüksek süt şekeri içeriği dolayısıyla bazı tesisiler bu şekerin bir kısmını kristalize laktoz olarak elde ederler, daha sonra temizlenerek ilaç ve şekerleme endüstrisinde kullanılır. Büyük kapasiteli İşletmelerde peynir suyunun değerlendirilmesi yoluna gidilmektedir. Ancak, peynir üretimimizin büyük bir çoğunluğunun yapıldığı mandıralarda böyle bir değerlendirme yapılamamaktadır, bu nedenle bu proje kapsamında, özellikle küçük işletmelerin peynir altı suyunu değerlendirerek ekonomilerine katkı sağlamalarının yanı sıra, doğaya duyarlı davranmaları için bir farkındalık oluşturulacak ve batı toplumlarından iyi uygulama örnekleriyle küçük işletmelerde bir motivasyon hedeflenecektir” şeklinde konuştu.
Hızla büyüyen Türkiye ekonomisinin peynir altı suyunun değerlendirilmesi için gereken yatırımları desteklemesi gerektiğini savunan Kahraman, yakın gelecekte sektördeki küçük işletme sahiplerinin birleşerek bu önemli kaynağın heba olmasını engellemesi gerektiğini sözlerine ekledi.