Aşure, Hicri takvime göre bereketin ve merhametin bol olduğu Muharrem ayının onuncu günü yapılan tatlıdır. Aşure geleneği, asır süren bir geçmişe sahiptir ve Dini inanışımıza göre Nuh’un gemisi tufandan kurtulduktan ve gemi karaya oturduktan sonra, gemide son kalan yiyecekleri bir araya toplayıp bir yemek pişirmeleri ile aşure tatlısının ortaya çıktığı söylenir.
Aşureye komşu, eş dost, akraba ile paylaşılan sevgi ve insanlık yemeği demek mümkündür.
Aşure, içerisindeki çok çeşitlilikle; kuru baklagillerin, yaş ve kuru meyvelerin, yağlı tohumların ve şeker grubunun aynı anda sunulmasıyla oluşan zengin içerikli geleneksel bir besindir.
Aşurenin Yararları
En az 15 farklı besinin karışımıyla hazırlanan aşurede kuru baklagil ve tahıl grubu ürünler bitkisel protein içeriği ile aminoasit örüntüsü bakımından birbirini tamamlamakta ve hayvansal gıdalar yer almadığından kolesterol de bulunmamaktadır.
İçerisinde fındık, ceviz gibi yağlı tohumlar bulunur. Fındık, ceviz omega-3 başta olmak üzere demir, kalsiyum, E vitamini ve B grubu vitaminleri içerir. Bu yüzden özellikle kalp hastalıklarına karşı korunmada yararlı besin öğeleri içerir.
İçindeki çok çeşitli besinlerden dolayı yüksek enerjili bir besindir ve özellikle büyüme gelişme çağındaki çocuklar için ve sütlerinin miktarı ile kalitesini artırmak isteyen emzikliler için çok önemli bir besin kaynağıdır.
Aşure bol posa içeriğinin yanında kuru baklagil, incir, kuru kayısı gibi barsak hareketlerini hızlandıran besinler bulunduğu için kabızlık, hazımsızlık gibi problemlere iyi gelir.
Riboflavin, tiamin, A ve C vitaminin yanı sıra bol miktarda demir, çinko, fosfor, kalsiyum ve sodyum içerir.
Aşureye şeker yerine bal veya pekmez konularak yapıldığında kalorisi azaltılmış olur.
Tarçın, kandaki şeker miktarını düşürür. Kalbi kuvvetlendirir.
Kuru üzüm, antioksidan etkisi sayesinde kansere karşı koruyucudur.
Zayıflamak isteyen kişiler için şerbetli tatlılar ya da hamur tatlıları yerine tercih edilebilecek ve bir ara öğün olarak tüketilebilecek uygun bir tatlıdır.
Hiç bir hayvansal ürün içermemesi sebebiyle vegandır.
Bir kâse aşurenin enerji değeri: 320-350 kcal.
Bu besinin tüketirken şeker içeriğini yoğun olmasından dolayı şeker (diyabet) hastaları daha dikkatli olmalıdır. Şeker hastaları için şeker kontrolü sağlanmış ise kendi diyetlerine uygun düzende şeker kullanılmadan tatlandırıcı ile yapılan aşureden önerilen miktarda tüketilebilir.
Diyet yapan, zayıflamak isteyen kişiler içinde şerbetli tatlılar ya da hamur tatlıları yerine tercih edilebilinecek, bir ara öğün olarak; az şekerli veya pekmezli veya da tatlandırıcı ile yapılmış aşureyi diyetisyenine danışarak tüketilebilir.
Berat ÜNÜVAR
Karaman Devlet Hastanesi Beslenme Uzmanı