“KABUL EDENLER... ETMEYENLER... KABUL EDİLMİŞTİR”

 “KABUL EDENLER... ETMEYENLER... KABUL EDİLMİŞTİR.”

Özallı yıllar… 

Başbakan Turgut Özal, bir televizyon konuşmasında illerin adedinin 100 dolaylarına çıkarılacağını ve lüzumu kadar yeni ilçe ihdas edileceğini ifade eder. Bu açıklama il özlemi çeken her ilçe gibi Karaman’ı da umutlandırır.

Çok geçmeden aralarında Karaman’ında yer aldığı "261 sıra sayılı, 4 İl ve 4 İlçe Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı", Türkiye gündemine, 13 Mart 1989 tarihinde Başbakan Özal’ın imzası ile Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığına gönderilen bir kanun tasarısı ile gelir. 

Bu tasarının üst yazısında aynen şöyle denmektedir:

"Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
İçişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 8 Mart 1989 tarihinde kararlaştırılan '4 İl, 4 İlçe Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı' ile gerekçesi ekte gönderilmiştir. Komisyonlarda ve Genel Kurulda öncelikle ve ivedilikle görüşülmesi için gereğini arz ederim.
Turgut Özal
Başbakan”

İçtüzüğün 36 ncı maddesi uyarınca, İçişleri Komisyonunda, tasarıyla ilgili iki kanun teklifi de birleştirilerek görüşülmüş ve Plan ve Bütçe Komisyonuna sevk edilmiştir. 

Konya’nın sivil toplum örgütleri, milletvekilleri, basın, akil insanlar çoğunluk Konya’nın bölünmesine top yekûn karşıdır. Buna yakinen şahit olan Devlet Bakanı Işın Çelebi, bundaki amaçlarının, "Konya’nın ekonomik imkânlarının bölünmemesi" olduğunu kaydeder.

Konya milletvekilleri Karaman’ın il olma kararının plan ve bütçe komisyonundan geçmemesi için sert muhalefet gösterirler, kararı bekletirler. 

Bakan Çelebi bu engelleri aşmak için Plan ve Bütçe Komisyon Başkanı Kemal Akkaya ve İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu’nun desteğinin alındığını ifade eder. Taktik şudur: Çelebi, komisyona kendi bakanlığınca hazırlanan plan çalışmasını getirecek, Karaman’ın il olmasına ilişkin tasarının görüşülmesi için de fırsat kollanacaktır. Çünkü iç tüzüğe göre komisyon çoğunluk sağlayıp, çalışmaya başlayınca çalışmalar bitene kadar devam ediyordu. Bir daha çoğunluk aranmıyordu. 

Komisyonun 8 Haziran 1989 tarihinde yaptığı 82 nci birleşimi başlar, gece 22.00’de Konya milletvekilleri takibi bırakırlar. İşte beklenen fırsat doğmuştur. Komisyon Başkanı Akkaya 4 ilçenin il olmasına ilişkin tasarıyı gündemine alır. Bakan Aksu da saat 22.00’den sonra toplantıya iştirak eder. Böylece Karaman’ın il olması komisyondan gece yarısı geçer.

***
Günlerden 15 Haziran 1989 Perşembe...

Bir gün öncesi saat 23.32’de birleşime ara veren TBMM Genel Kurulu saat 15.00'te toplanma kararı alır. 18. dönem milletvekillerini 2. yasama yılının 102 inci birleşimde üç oturumluk bir maraton beklemektedir.

İlk oturumu açan Başkanvekili Abdulhalim Aras, yoklamaya geçer. Ad okunmak suretiyle Bursa Milletvekili Ahmet Kurtcebe Alptemoçin'e kadar yoklama yapılır ve toplantı yetersayısı vardır. Gündem dışı konuşmalar, tezkereler ve önergeler derken sıra gündemin 2 nci sırasında yer alan kanun tasarısı ve teklifleriyle komisyonlardan gelen diğer işlerin görüşülmesine gelir.

Bütün Karaman kanun tasarısının görüşmelerine kilitlenirken, Hükümet sırasında oturan Devlet Bakanı Işın Çelebi ile milletvekili sırasında oturan Anavatan Partisi (ANAP) Konya Milletvekili Ali Pınarbaşı da heyecanla görüşmeleri takip etmektedirler.

ANAP Grubu adına söz alan Ankara Milletvekili Hazım Kutay: “Görüşmekte olan kanun tasarısı ile kamu hizmetlerinin ülke düzeyinde verimli ve etkili bir şekilde yürütülmesi, ülkemizin coğrafî yapısındaki özelliklerin değerlendirilmesi kadar sosyokültürel ve sosyoekonomik dengelerde görülen değişikliklerinde zaman içinde ve mahallinde değerlendirilmesini hedef alan paket bir kanun tasarısıdır; devamı gelecektir” der. Kutay, hâlen Karaman İlçesine bağlı Kâzımkarabekir Bucak merkezi ekonomik yönden geliştiğini, mevcut kurum ve kuruluşlarıyla çevresine hizmet veren bir merkez haline geldiğini, yörenin imkânlarının değerlendirilmesini ve gelişmesinin hızlandırılmasını, kamu hizmetlerinin halka daha iyi sunulmasını sağlamak bakımından ilçe haline getirilmesi zaruretinin doğduğunu anlatır.

İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu Karaman’ın, Konya'nın coğrafî yapısı da göz önüne alınarak, bu ilin yükünü hafifletmek için il yapıldığına vurgu yapar. Bakan Aksu: “Biz, il olabilecek ilçelerin tümü üzerinde detaylı ve bilimsel bir çalışma yaptık, konuyu teker teker ele almadık. Birbirleriyle olan irtibatlarını tespit ettik, gruplandırdık ve bu yıl için 4 ilçenin il olmasını programladık ve huzurlarınıza getirdik. Tasviplerinize mazhar olup bu tasan kanunlaşırsa, ülkemizdeki ekonomik, sosyal, kültürel gelişmelere ve değişikliklere paralel olarak, modern idarenin gerektirdiği şekilde, mülkî idare yapımıza yeni birimler eklenmiş olacaktır. Bu birimlerin kurulduğu merkezlere ye çevrelerine, sayın konuşmacıların da belirttikleri gibi, bundan böyle daha iyi hizmet gidecek, idarî yapılardaki değişiklik dolayısıyla kalkınmaları hızlanacaktır. Tasarıyı kabul etmek suretiyle, bu hizmetlerin götürülmesinde sizlerin de büyük payı olacaktır. Tasarının, ülkemiz için, milletimiz için hayırlı olmasını temenni ediyor, Yüce Heyetinizi saygı ile selamlıyorum” der. 

ANAP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlara karışır.

Doğru Yol Partisi (DYP) Konya Milletvekili Ömer Şeker, Türkiye'de bir idarî taksimat yapılmak isteniyorsa ve bu da gerekliyse, il olması düşünülen yerlerin coğrafî ve idarî taksimatı en müsait olan ilçelerinin bir sıraya konması gerektiğini dile getirir Şeker, Akşehir'in il olması ne zaman gerçekleşecektir? diye sormadan edemez.

Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) Grubu adına söz alan Ankara Milletvekili İbrahim Tez ise “39 ilçe il olacak durumdadır; niye bunlardan yalnız 4'ü alınmıştır? Niye yalnız 4' ünü il yapıyoruz? Tümü ele alınmalıdır. Nüfusça, alanca, köy sayısı açısından, büyüklük, yakınlık, ekonomik, yönetsel, kültürel, ticarî işlevleri bakımından, bunları içeren işte 39 ilçemiz; bunların da en az bu 4 ilçemiz kadar il olmaya hakkı vardır, bunlar da il olma özelliğine sahiptirler” der. Tez, bu il olacak ilçelerin il olmasına karşı olmadıklarını ve grupları adına, bu maddeye olumlu oy vereceklerini belirtir.

Görüşmelerde SHP Aydın Milletvekili Hilmi Ziya Postacı’nın gözünden bir şey kaçmaz: Aksaray ve Kırıkkale’nin il olması için uğraş verenlerin bu ilçelerin bunu nasıl hak ettiğini heyecanla dile getirirken Karaman ve Bayburt ile ilgili Konya ve Gümüşhane milletvekillerinden çıt çıkmamaktadır. Postacı: “Bu yasa teklifi, bu şekliyle bakınız neler getiriyor: Türkiye haritasına bakınız, Karaman İlinize Ermenek İlçesi bağlanıyor. Bu şekliyle Ermenek bağlandığında, Karaman İlinin Ermenek İlçesinde oturanlar il merkezine gidebilmek için bir başka ilin içinden geçmek zorunda kalacaklar, Mut üzerinden giderlerse İçel'e, diğer taraftan giderlerse Konya'ya...”

Meclis sıralarından Pınarbaşı “Şimdi nereden gidiyorlar?” diye karşılık verir. Devamla Postacı, “Efendim, önce yolu yapın” der. 

Postacıdan sonra söz alan Pınarbaşı’nın heyecanı konuşmasına yansır. Karaman’ın Konya’dan ayrılmasını rüştünü ispat eden bir evladın yeni bir yuva kurması şeklinde izah eder. Karaman’ın 40 yıldır il olmayı beklediğinin altını çizen Pınarbaşı, bu konuda son aşamaya gelinmiş olmasında emeği geçen, başta Başbakan Turgut Özal'a, kabine üyelerine, İçişleri, Plan ve Bütçe Komisyonu üyelerine ve milletvekillerine ve bu hususta emeği geçen herkese şükranlarını arz eder.

Kanunu süresinde tamamlamak isteyen Başkan, Pınarbaşı'nın fazla detaya girmemesini istirham eder. Pınarbaşı da fazla uzatmaz. 
2 nci madde üzerinde önerge teklifi olmaz ve 2 nci madde, ekli listeleriyle birlikte milletvekillerinin oylarına sunulur: 

“Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.”

Böylece Konya İline bağlı Karaman İlçe Merkezi merkez olmak ve ekli (9) sayılı listede adları yazılı ilçe, bucak, kasaba ve köyler aynen bağlanmak suretiyle Karaman adıyla, yeni bir il ihdas edilmiş olur. 

Cumhurbaşkanının onayından sonra da 21 Haziran 1989 Çarşamba günlü ve 20202 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 3578 sayılı 4 İl ve 5 İlçe Kurulması Hakkında Kanun'un 2 nci maddesi ile Karaman, Türkiye’nin 70 inci ili olma hüviyeti kazanır.