Karaman Kahveciler Büfeciler ve Kafeteryacılar Odası Başkanı Murat Parmaksız’ın 8 yıl önce kendi çay ocağında başlattığı “Ücretsiz Ekmek Dolabı” uygulamasının Osmanlı Devleti dönemindeki “Sadaka Taşlarına” benzeten Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Tarih Bölüm Başkanı Doç. Dr. Mehmet Mercan, “İnsanlar sosyal varlıklardır. Birbirleriyle sürekli iletişim halindedir. Mutlu ve huzurlu bir yaşama sürebilmek için de birlik ve beraberlik içerisinde olmalıdır. Sosyal yardımlaşma da toplumu birbiriyle kaynaştırır ve insanlar arasındaki ilişkiyi kuvvetlendirir. Bu açıdan ücretsiz ekmek dolabını ele aldığımızda bu uygulama gerçekten insan yararına olan güzel ve gerekli bir uygulamadır. Zaten Osmanlı Devleti zamanında da buna benzer bir uygulama olan ‘Sadaka Taşları’ mevcuttu” dedi.
“YARDIMLAŞMANIN EN İNCE ÖRNEKLERİNDEN BİRİ”
“Sadaka Taşları” hakkında bilgi veren Mercan ise, Sadaka Taşları hakkında bilgi verdi. Mercan, “Osmanlı döneminde şehirlerin belirli noktalarına konulan Sadaka Taşları, İslam dininin, insanlar arasındaki gelir eşitsizliklerinin giderilmesi için emrettiği yardımlaşmanın, büyük bir incelikle yerine getirilmesini sağlıyordu. Anadolu ve Rumeli’de Osmanlı döneminden kalan tarihi camilerin bazılarında bugün bile varlığını koruyan Sadaka Taşları, yardımlaşmanın en ince örneklerinden biri olarak dikkat çekiyor. Cami avlularının en kuytu köşesine konulan ve hemen hemen bir insan boyuna yakın, üst kısmında küçük bir oyuk bulunan silindir şeklindeki taş, imkanı olan insanların, üzerindeki oyuğa bıraktıkları sadakalarıyla yoksula, rencide etmeden el uzatmasını sağlıyordu” ifadelerini kulandı.
“HERKES İHTİYACI KADAR ALIRDI”
Sadaka Taşlarına bırakılan paranın sadece fakir insanlar tarafından ihtiyacı olduğu kadarının alındığını kaydeden Mercan, “Sadaka Taşı” geleneği ile engin yardım etmek istediği zaman, özellikle gece karanlık vakitler seçiliyor, sadaka taşına parasını bırakıyor Yani zenginimiz anlayışlı, düşünen insan; kibirli değil, gururlu değil. Zekatını, sadakasını verirken gözünün içerisine bakarak fakiri incitecek bir yapıda değil. Tamamen mütevazi ve işin hiç reklamına kaçmadan gizli yardım ediyor. Fakirimiz de bencil değil, üzerinde ve geliyor, ‘Benim ne kadar ihtiyacım var? 1 kuruşa’, o 1 kuruşu alıyor. Kendisinden bir başka fakiri de düşünecek anlayıştaydı” diye belirtti.
Muhabir: Adem Demirel