Karaman Merkez’e bağlı Yollarbaşı Köyü’nde, milyonlarca yılda oluşmuş Damlataş Mağarası'nın yalnızca 200 metre uzağında yeni bir mermer ocağı faaliyetine onay çıktı. 2B Stone Marble şirketinin projesi için “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir” kararı verildi. Yani artık mağaraya birkaç adım ötede, hiçbir detaylı çevresel etki araştırması yapılmadan taş kesilecek.

Üstelik bu mağara öyle sıradan bir kaya boşluğu değil. 2025 yılı Şubat ayında “Tabiat Varlığı – B Grubu Mağara” olarak tescillenmiş, bilimsel ve doğal açıdan korunması gereken özel bir alan. Daha geçen yıl, aynı şirketin hazırladığı önceki ruhsat projesi bu mağara nedeniyle durdurulmuştu. Ne değişti? Ruhsat alanı birkaç metre kaydırıldı, proje yeniden sunuldu, bu defa “Mağara artık sınır dışında” denilerek ÇED’den muaf tutuldu.

Yani mağaranın içine girmiyorsan, yanına kadar dozerle dayanabiliyorsun. Güzel sistem.

 

"PATLATMA YAPILMAYACAKMIŞ" DİYE GEÇİŞTİRİLEN RİSKLER

Şirketin Proje Tanıtım Dosyası’na göre mağaraya zarar gelmeyecekmiş çünkü patlatma yapılmayacakmış. Peki ya dev makinelerin titreşimi? Yer altı sarsıntısı? Sürekli çalışan kepçelerin toz ve atık sızıntısı? Bu sorulara dair ne bir bilimsel zemin var ne de bir önlem. ÇED raporu olsaydı belki konuşulurdu, ama işte gerek görülmemiş.

Bilim insanları uyarıyor: böyle hassas mağara sistemlerinde fiziksel temas olmasa bile 500 metrenin altındaki mesafeler tehdit oluşturur. Ekosistem değişir, mağara içi nem ve sıcaklık dengesizleşir, sarkıt-dikitler çatlar, içinde yaşayan canlılar —özellikle yarasa kolonileri— zarar görür. Yani mesele sadece taş değil, yaşayan bir doğa parçası.

"KORUMA ALTINA ALINDI" DEDİLER… YANINI BOŞALTTILAR

3 yıl boyunca yerel gazeteciler, doğaseverler ve bölge halkı bu mağaranın korunması için ses yükseltti. O mücadele sayesinde tescil alındı. Ancak şimdi tescilli mağaranın burnunun dibinde, başka bir ruhsatla aynı oyun yeniden sahneye konuluyor. “Mağaraya dokunmuyoruz” deyip, yanı başında yeri göğü oynatmak hangi koruma anlayışına sığar?

Yollarbaşı’nda sorulan soru basit: Bu karar hangi akla hizmet verildi? Milyonlarca yıllık doğa oluşumuna 200 metre mesafede taş kesmeye izin verenler, yarın bu mağara çökerse neyi savunacak?

BİR DE ‘ÇEVRESEL ETKİ YOK’ DENİYOR

Bu karar, sadece doğaya değil, vatandaşın aklına da hakarettir. Mağara var, tescilli. Ruhsat önce iptal edilmiş, şimdi biraz kenara kaydırılmış. Oyun aynı, senaryo güncel. Ama bu kez çevreye etki yokmuş! 

Karaman bir doğa değerini daha sessizce kaybediyor olabilir. Ama şimdilik tek sarsılan mağara değil; vicdanlar da epey yerinden oynadı gibi.