CHP Balıkesir Milletvekili Nedret Akova, zeytincilik sektörünün meselelerinin araştırılması için TBMM Başkanlığına önerge verdi.
Milletvekili Akova, verdiği önergede, “Dostluk ve barışın simgesi olan zeytinin anavatanı Anadolu’dur. Yabani zeytinin Anadolu’da 50 bin yıldır var olduğu bilinmektedir. Kültüre alınmış zeytinin ise yaklaşık 6 bin yıl öncesine giden bir geçmişi vardır. Ülkemizin Ege, Marmara, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinin kıyı kesimlerinde yetiştirilen zeytin hem tarım hem sanayi ürünü olarak önemli bir ekonomik değer ve gelir kaynağıdır" dedi.
Türkiye zeytin sektörünün dünya çapındaki yerine işaret eden Akova, “Türkiye önemli bir zeytin ve zeytinyağı üreticisi olmasına rağmen dünya dış ticaretindeki payı olması gereken seviyede değildir. 2013 yılı itibariyle Türkiye’nin saf zeytinyağı ihracatı 140 milyon 672 bin 659 dolar; ithalatı ise 267 bin 821 dolardır. 2010 yılı itibariyle Türkiye Dünya zeytinyağı ihracatında dokuzuncu sıradadır. Dünya zeytinyağı ihracatında ilk beş sırayı sırasıyla İspanya, İtalya, Yunanistan, Tunus ve Portekiz paylaşmaktadır.
2012 yılı itibariyle Türkiye Dünya dane zeytin üretiminde dördüncü sıradadır. Dünya zeytin üretiminde ilk üç sırayı sırasıyla İspanya, İtalya ve Yunanistan paylaşmaktadır. AB ülkeleri üretilen zeytinyağının yüzde 68’ini tüketmektedir. Türkiye ise 2008/09-2011/12 yılı üretim ortalamalarına göre, 155 bin tonluk zeytinyağı üretim hacmi ile İspanya, İtalya, Yunanistan ve Suriye’nin arkasından yüzde 5,4’lük pay ile 5. sırada yer almaktadır. Türkiye’de 4 milyon civarındaki tarım işletmelerinin 400 bininde zeytin üretimi yapılmaktadır. İşletmelerin ortalama büyüklüğü 12,5 dekardır. İşletmelerin yüzde 75’i 50 dekardan küçük olup bu işletmeler, üretim alanlarının yüzde 45’ini kullanmaktadırlar” diye konuştu.
Ülkemizde zeytinyağı kullanım rakamlarına değinen Akova, “Türkiye’de kişi başı zeytinyağı tüketimi yıllık 2 litredir. Bu oran Uluslararası Zeytinyağı Konseyine üye diğer ülkelerde yaklaşık 14 litre civarındadır.
Bu rakamlardan da anlaşılacağı önemli bir zeytin ve zeytinyağı üreticisi olmamıza rağmen, zeytincilik sektörünün iç tüketiminin az olması, maliyetlerin yüksekliği, desteklemelerin yetersizliği, coğrafi işaretlemenin olmaması, AB’ye zeytinyağı satamama gibi sıkıntılar vardır. Üstelik zeytinlik alanların yatırıma açılmak istenmesi yüzünden çıkartılan kamu yararları sürekli bir tehdit oluşturmaktadır. Zeytincilik sektörünün meselelerinin incelenmesi, sektörün paydaşlarının ortak isteklerinin tespit edilmesi, zeytinliklerin korunmasının sağlanması, zeytincilik sektörünün dünya ticaretinden önemli bir pay alması için gerekli politikaların belirlenmesi, zeytinyağının iç tüketiminin artırılmasının sağlanması için bir meclis araştırmasına ihtiyaç duyulmaktadır” dedi.