Kamu Denetçiliği Ombudsmanı Mehmet Elkatmış, “İlkel bir madencilik var. Dayıbaşılık sistemi var. İşletmeler, kendi sorumluluğu altındaki kömür madenlerini başka işletmelere veriyor” dedi.
Kamu Denetçiliği Kurumu, ‘Soma Özel Raporu’nu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde açıklandı.
Raporu açıklayan Elkatmış, raporun üniversitelerle işbirliği içinde hazırlandığına dikkat çekerek, raporun beş bölümden oluştuğunu belirtti. Elkatmış, birinci bölümün mevzuat kısmından oluştuğunu söyleyerek, ulusal ve uluslararası mevzuatın değerlendirildiğini belirtti. Elkatmış, “Mevzuatta eksiklik yoktur. Türkiye’deki sıkıntılar mevzuatın olmadığından değil, her türlü mevzuat her türlü konuda var. Ama uygulamada sorunlarımızı var. ILO, Birleşmiş milletler Sözleşmeleri, Avrupa Birliği Sözleşmeleri ve tavsiye kararları. Türkiye, bu anlaşmalar ve kararlar yönünden ve uluslar arası sözleşmeler kabul etmişti. Yani uluslar arası mevzuat yönünden eksiğimiz yok” ifadelerini kullandı.
Elkatmış, Soma maden kazasıyla ilgili olarak, yargıda dava açıldığını ifade ederek şunları dedi:
“Üretimde limit olmaması, alım garantisi olması, yaşam odalarının olmaması, kapatumba (galeriye giriş ve çıkış ayrı olması) sistemi olması gerekiyor. Bunların hiç biri yapılmamış. İlkel bir madencilik var. Dayıbaşılık sistemi var. İşletmeler, kendi sorumluluğu altındaki kömür madenlerini başka işletmelere veriyor. Böyle bir sistem dünyada yok. Kazalar kaçınılmaz hale geliyor.”
Elkatmış, şunları kaydetti:
“Olaylardan işletmeci sorumlu. Birçok kurum ve kuruluşun esas olarak sorumlulukları var. Denetim yapmayan, enerjiye bakan ilgili kurumları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ilgili kurumları, sendikaların ve işletmecinin kusurları var. Öz denetim dediğimiz denetim var. Ustabaşı, kontrolörlerin sorumluluğu var. Toplu sözleşmelerde sendikalar hiçbir zaman iş güvenliği ile ilgili konuları gündeme getirmiyorlar. Ücret yönünden, sosyal haklar yönünden konuyu değerlendiriyorlar. İş güvenliğinin birincil konu olması gerekiyor.”