Karaman’da Yeni Seçimde Çıkacak Milletvekili Hangi Partiden Olacak?

Seçimlere 11 Mayıs  2022 tarihi itibari ile katılabilecek partiler: Adalet Partisi, AK Parti, Anavatan Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi, Demokratik Sol Parti, Demokrat Parti, Emek Partisi, Gelecek Partisi, Genç Parti, Halkların Demokratik Partisi, Hür Dava Partisi, İYİ Parti, Memleket Partisi, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Muhafazakar Yükseliş Partisi, Saadet Partisi, Sol Parti, Türkiye Değişim Partisi, Türkiye İşçi Partisi, Türkiye Komünist Hareketi, Türkiye Komünist Partisi, Vatan Partisi ve Yeniden Refah Partisi. Olarak Yüksek seçim kurulu tarafından belirlenmiştir. Ancak ilerleyen tarihlerde bu sayının 30’un üstünde olması beklenmektedir.

YENİ SEÇİM SİSTEMİ KARAMAN’DA 3 VEKİLİN HANGİ PARTİDEN OLACAĞI HESABINI DEĞİŞTİRDİ Mİ?

Eski seçim sisteminde ittifak oylarının toplamını dikkate alarak vekiller partilere dağıtılmaktaydı. Ancak yeni seçim sisteminde %7 ülke barajını ittifakla ya da bireysel olarak aşan partilerin oyları bireysel olarak D’Hondt yöntemine göre vekil dağıtımı yapılması ortaya çıkmıştır. 

Öncelikle 2019 yerel seçimlerde Karaman da 150 bin 121 geçerli oy kullanılmıştır. Analizimizde geçerli oyun 155 bin olacağı varsayımı yapılmıştır. Bu kapsamda öncelikle 2018 cumhurbaşkanlığı ve genel seçimler ile 2019 yerel seçim sonuçlarına göre yeni sistemdeki milletvekili dağılımları hesaplanarak analizi aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

2018 Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimlerin vekil dağılımı eski seçim sistemine göre yapılmış olup 2 vekil AK Parti’de 1 vekil ise CHP’de olarak gerçekleşmiştir. Ancak yeni seçim sisteminde aynı oylar gerçekleşse 3 vekilde AK Parti‘ye dahil olacaktır.

Belki de yeni seçim için ip uçlarını taşıyan seçim, Karaman 2019 yerel seçimlerinin İl genel meclisi üyeliği sonuçlarıdır. 2019 Karaman İl genel meclisi seçim sonuçları ve yeni seçim sistemine göre AK Parti 2 vekil, MHP 1 vekil olarak hesaplanmıştır. Bu secim AK Parti 2018 ekonomik dalgalanmasında etkilenerek, 2018 seçimine göre oy oranı düşmüştür. Ayrıca diğer partilerden Karaman Belediye başkanlığı için MHP’ye stratejik oy kaymaları da yaşanmıştır. Bu seçim ayrıca son dönemde yaşanan yüksek enflasyon nedeniyle partilerin oy oranlarını da etkileyeceği aşikardır. AK Parti’nin aldığı 62.588 oy sayısı mevcut ekonomik dalgalanmadan artış ya da azalış olarak etkileneceği bu etkilenecek oy sayısı ise okuyucularımızın yorumuna bırakalım.

Analizimizi yaparken 5 senaryo üzerinden yapılacaktır.

Senaryo-1 AK Parti’nin 3 vekil alabilmesi için minimum oy dağılımı: AK Parti’nin minimum 72 bin üzeri oy alması ve diğer partilerin hiçbirinin 24 bin oyun üstene çıkmaması gerekmektedir. Herhangi bir parti örneğin 27 bin oy aldığında AK Parti’nin minimumu 81 bin üzerinde oy alması durumunda 3 vekile sahip olacaktır.

AK Parti’nin 3 vekil alabilmesi için minimum oy sayısı
Toplam Seçmen	AKP	MHP	CHP	İyi P	SP	HDP	Deva	Gelecek P	Diğerleri
155.000	72.000	24.000	24.000	24.000	2.500	2.500	2.000	2.000	2.000
Vekil Dağılımı	3	0

Ayrıca bu analiz AK Parti’nin 72 bin altında oy aldığı ve diğer partilerin herhangi birinin 24 bin oyun üzerinde aldığında 2 vekil çıkaracağını da göstermektedir.

Senaryo-2 AK Parti’nin 2 vekil alabilmesi için minimum oy dağılımı: AK Parti’nin minimum 46 bin üzeri oy alması ve diğer partilerden 3. sıra oy sayına sahip partinin 23 bin oy sayısını geçmemesi gerekmektedir. Örneğin 3. partinin 28 bin oy aldığında AK Parti’nin minimumu 56 bin üzerinde oy alması durumunda 2 vekile sahip olacaktır.

AK Parti ‘nin 2 vekil alabilmesi için minimum oy sayısı
Toplam Seçmen	AKP	MHP	CHP	İyi P	SP	HDP	Deva	Gelecek P	Diğerleri
155.000	46.001	44.500	23.000	23.000	4.500	3.000	3.000	3.000	4.999
Vekil Dağılımı	2	1

Senaryo-3 Herhangi bir partinin kesin olarak 1 vekil çıkarabilmesi için minimum oy sayısı: Herhangi bir partinin kesin olarak 1 vekil çıkarabilmesi için en az 35 bin oyu aşması gerekmektedir. 35 bin oyu geçmiş parti diğer partilerin oy oranına bakmaksızın 1 vekil çıkarabilecektir. Diğer partilerin (AKP, MHP, CHP ve İYİ P. dışındaki) daha yüksek bir oy sayısına sahip olması durumunda herhangi bir parti 1 vekil için 32 bin üzeri oy alınması durumunda 1 vekil çıkabilecektir.

Herhangi bir Partinin kesin olarak 1 vekil alabilmesi için minimum oy sayısı
Toplam Seçmen	AKP	MHP	CHP	İyi P	SP	HDP	Deva	Gelecek P	Diğerleri
155.000	35.000	35.000	35.000	35.000	3.500	3.000	2.000	2.000	4.500
155.000	32.000	32.000	32.000	32.000	5.000	3.000	6.000	6.000	7.000
Vekil Dağılımı	3				-	-	-	-	-

Senaryo-4 AK Parti’nin 1 vekili en yüksek oyla çıkarması durumunda 3. vekilin   minimum oy sayısı: AK Parti’nin bir vekili çıkartıp 2. vekili alamadığı en yüksek oy sayısı 58.000 olup diğer partilerin 2 vekili alabilmeleri için 29 bin sayısını aşmaları gerekiyor.

AKP ‘nin 1 vekili en yüksek oy ile çıkarması durumunda diğer partiler için minimum oy sayısı
Toplam Seçmen	AKP	MHP	CHP	İyi P	SP	HDP	Deva	Gelecek P	Diğerleri
155.000	58.000	29.000	29.000	29.000	3.000	3.000	1.000	1.000	2.000
Vekil Dağılımı	1	2

Senaryo-5 son vekilin (3.vekilin) alabileceği minimum oy sayısı: Bu senaryo olası bir sürpriz oy sayısı ile 3. vekil için gerekli minimum oy sayısı hesaplanmıştır. Görüldüğü üzere diğer partilerin tablodaki oyu alması durumunda 3. sıradaki partiye 23 bin üzeri bir oy 3. vekil için yeterli olacaktır.

Herhangi bir partinin minimum oyla millet vekili çıkarabilmesi için Minimum oy oranı
Toplam Seçmen	AKP	MHP	CHP	İyi P	SP	HDP	Deva	Gelecek P	Diğerleri
155.000	46.000	46.000	23.000	23.000	4.000	3.000	2.500	2.500	5.000
Vekil Dağılımı	1	1	1

Sonuç olarak: herhangi bir partinin bir vekili kesin olarak çıkartabilmesi için 35 bin üzerinde oy olması yeterlidir. Herhangi bir partinin 2 vekil çıkartabilmesi için ise en az 46 bin üzeri ve 72 bin altı oya sahip olması, 3 vekilin tamamımı için ise en az 72 bin üzeri oy alması gerekmektedir.

1. sıra vekil adaylarının partileri 23 bin ile 29 bin oy arasında ise diğer partilerin oy sayılarını beklerken oy sayıları 35 bini geçtiğinde partilerinin 1. sıra vekil olmaları kesin olduğu hesaplanmıştır.

Bu hesaplamalarda adayların bilinirliği, toplumda karşılığı, parti liderinin algısı, gibi sosyolojik analizler içermemektedir. Ancak partilerin adayları netleştiğinde bu senaryolardan birinin ortaya çıkması kuvvetle muhtemeldir.

Hesaplamalar varsayımlara göre ortaya çıkmaktadır. Bu hesaplamalar Demirel’in dediği gibi siyasette 24 saat çok uzun zaman 18 Haziran 2023 kadar daha çok değişecektir.

Bu ihtimaller neticesinde gazete olarak çıkacak muhtemel sonucuna yönelik net bir tahminimiz mevcut. Ne var ki seçim gerçekleştirilmeden tahminimizi yazmak etik olarak uygun değil. Önemli olan milletvekili seçilecek arkadaşlarımızın ilimizi, insanlarımızı en iyi şekilde temsil etmeleri, Karaman’ın insanına rehberlik ederek, onlarla sürekli ilgilenecek liyakati halkın adamı olan vekillerin bizleri temsil etmeleri olmasıdır.