Bizleri yetiştiren öğretmenlerimin, tüm meslektaşlarımın Öğretmenler günü kutlar; sağlık, mutluluk, huzur ve başarılar dilerim. Başta Başöğretmen Atatürk olmak üzere ebediyete intikal etmiş olan tüm öğretmenlerimize rahmet dilerim. Görevleri başında şehit edilen öğretmenlerimizi, rahmet ve minnetle yâd ediyoruz. Mekânları cennet olsun.
24 Kasım 1928 tarihli Millet Mektepleri Talimatnamesi gereğince Mustafa Kemal’e, Millet Mektepleri’nin Başöğretmeni ünvanı verilir. Bu tarihin yıldönümü 24 Kasım 1981 tarihinden itibaren her yıl “Öğretmenler Günü” olarak kutlanmaya başlanmıştır. Tüm ülkeler ve insanlar için eğitim önemlidir. Geleceğe önem veren ülkeler eğitime büyük yatırımlar yapmaktadırlar. Geleceği oluşturacak toplumları öğretmenler yetiştirmektedir. Yeni nesiller öğretmenlerin eserleridir. Eğitimi veren de öğretmendir. Her şeye kıymet biçilir ama öğretmenin emeğine asla kıymet biçilmez. Eserinin üzerinde imzası olmayan yegâne sanatkâr öğretmendir. Öğretmeni senede bir günle anmak yetmez. Atatürk’ün, “Milletleri kurtaranlar yalnız ve ancak öğretmenlerdir. Öğretmenden, eğiticiden mahrum bir millet, henüz bir millet adını alma yeteneğini kazanamamıştır” sözü öğretmenin önemini açıklamaya yetmektedir. Büyüklerin bize söylediği şöyle bir söz vardı: “Öğretmenine, hocasına saygı duymayan, onun ilminden faydalanamaz.” Bu söz ne kadar yerindedir. Her şeyin temelinde karşılıklı sevgi ve saygı vardır. Sevgi ve saygının olmadığı yerde istenilen seviyede, başarılı bir eğitimden bahsetmek olanaksızdır. Einstein’ın şu sözünü unutmamak gerekir: “Öğretmen İhmal Edildiğinde O Ülke İntihar Ediyor Demektir.”
Büyük Türk Milletinin Kurtuluş Savaşı’nda tüm dünyaya örnek olan mücadelesi sonucu yurdumuz düşmanlardan temizlenmiş ve yeni devletimiz kurulmuştur. Bundan önceki yıllar Osmanlı Devleti ve genç Türkiye devletinin uzun yıllar savaşlarla boğuştuğu yıllardır. Özellikle Balkan Savaşları, ardından I. Dünya Savaşı neticesinde koca İmparatorluk dağılmış ardından Milli Mücadele ve Kurtuluş Savaşı neticesinde galip gelinerek yerine Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu uzun süren savaş yıllarında genç ve dinamik nüfusun % 30 kaybedilmiştir. Bunun neticesinde eğitim faaliyetleri de aksamış hatta durma noktasına gelmiştir. Bazı okul öğrencileri de savaşlara katılmış, hiç mezun vermeyen okullar olmuştur. 1923 yılında okuma yazma oranı % 2,5-3 düzeyine kadar düşmüştür. Büyük Önder Atatürk, bu eksikliği görmüştür.
Kasım 1928’de gerçekleştirilen harf devriminden sonra yeni harflerle okuma-yazma öğretmek amacıyla Halk Mektepleri, Halk Dershaneleri ve Gece kursları “Millet Mektepleri”ne dönüştürülmüş, ilk ve en büyük okuma-yazma seferberliği başlatılmıştır. Bu seferberlikte bütün öğretmenlerle birlikte aydınlar da seferber olmuştur. Millet Mekteplerinin amacı; Türk halkını okur-yazar hale getirmek, ona yaşam ve geçimini gerektirdiği temel bilgi ve becerileri kazandırmaktır. Toplumsal gelişmede önemli rolleri üstlenen ve görevleri yerine getiren Millet Mekteplerinin genel başkanı ve başöğretmeni Atatürk’tür. 1929 yılında Millet Mektepleri Kanununun kabul edilmesiyle okulların yanı sıra tüm devlet kurumlarında, köylerde, kahvehanelerde, hapishanelerde Millet Mektepleri açılmış ve 16-45 yaşları arasındaki tüm yurttaşların okuma-yazma kurslarına katılması zorunlu kılınmıştır.
Okuma-yazma kursları; ilkokul olan yerlerde bu okullarda açılmış, okul bulunmayan yerlerde birer ay süreli gezici kurslar düzenlenmiştir. 24 Kasım 1928 tarihli Millet Mektepleri Talimatnamesi gereğince Mustafa Kemal, Millet Mektepleri’nin Başöğretmeni ünvanı verilir. Bu tarihin yıldönümü 24 Kasım 1981 tarihinden itibaren her yıl “Öğretmenler Günü” olarak kutlanmaya başlanmıştır.
Çünkü en önemli konu eğitimdir. Atatürk’ün “En önemli ve verimli vazifemiz milli eğitim işleridir. Milli Eğitim işlerinde mutlaka zafere ulaşmak lazımdır. Bir milletin gerçek kurtuluşu ancak bu şekilde olur.” Sözü ile gösterdiği hedef doğrultusunda ilerlememiz gereklidir. Günümüzde ülkelerin kalkınmışlığı, çağdaşlığı, okuma yazma oranlarına, aldığı eğitimin kalitesine ve okuduğu kitap oranına göre yükselmektedir. Bilim ve teknolojide ilerleyen ülkeler dünyada söz sahibi olmaktadır.
O halde, üç kıtaya hükmetmiş ecdadın torunları olarak bizlerinde bilim ve teknolojide, okuma-yazmada daha ilerilere ulaşmamamız için hiçbir neden yoktur. Çünkü İslam Dini, okumaya o kadar önem vermiştir ki; ilk gelen vahiy “oku” dur. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (S.A.V.) “İlim öğrenmek farzdır.” Ve “İlim Çin’de de olsa alınız.” Diyerek bizlere yol göstermiştir. Yine Hz. Ali (R.A.), “Bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum.” sözünü ilim öğrenme ve öğretmeye, okuma yazma öğrenme ve öğretmeye dikkat çekmek için söylemiştir. Çiçero: “Kitapsız bir ev ruhsuz bir cesede benzer” derken ne kadar haklıdır.
Atatürk’ün okuma-yazma öğrenme, ilim öğrenme ve öğretmenin önemini, öğretmene olan saygıyı ve öğretmenin bir ülkenin geleceğini şekillendirdiğini anlatan güzel sözleri ne kadarda dünya gerçekleri ile örtüşmektedir ve yerindedir.
“Öğretmenler!... Cumhuriyet, fikren, ilmen, fennen, bedenen kuvvetli ve yüksek seciyeli muhafızlar ister. Yeni nesli bu nitelik ve kabiliyette yetiştirmek sizin elinizdedir.”
“Memleket evlâdı, her öğrenim aşamasında ekonomik hayatta verimli, etkili ve başarılı olacak surette donatılmalıdır. Cumhuriyet sizden "fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür" nesiller ister.”
“Öğretmenler; Yeni nesli, Cumhuriyetin fedakâr öğretmen ve eğitimcilerini, sizler yetiştireceksiniz ve yeni nesil, sizin eseriniz olacaktır…”
“Öğretmenler her fırsattan istifade ederek halka koşmalı, halk ile beraber olmalı ve halk, öğretmenin çocuğa yalnız alfabe okutur bir varlıktan ibaret olmayacağını anlamalıdır.”
“En önemli ve feyizli görevlerimiz, milli eğitim işleridir. Milli eğitim işlerinde mutlaka muzaffer olmak lazımdır. Bir milletin gerçek kurtuluşu ancak bu suretler olur.”
“Unutmayınız ki cumhurbaşkanı bile sınıfta öğretmenden sonra gelir.”
“Herkesin kendine göre bir zevki vardır. Kimi bahçe ile meşgul olmak, güzel çiçekler yetiştirmek ister. Bazı insanlar da adam yetiştirmekten hoşlanır.” “
Ülkemizi gerçek hedefe, gerçek mutluluğa kavuşturmak için iki orduya ihtiyaç vardır: Biri vatanımızı kurtaran asker ordusu, diğeri ulusumuzun geleceğini yoğuran irfan (bilim, kültür) ordusudur.”
“Öğrenci ne yaşta ve sınıfta olursa olsun, onlara geleceğin büyükleri gözüyle bakacak ve öyle davranacaksın.”
“Dünyanın her tarafında öğretmenler insan topluluğunun en özverili ve saygıdeğer unsurlarıdır.”
“Öğretmen bir kandile benzer, kendini tüketerek başkalarına ışık verir.”
“Gençliği yetiştiriniz. Onlara ilim ve irfanın (kültürün) müspet fikirlerini veriniz. İstikbalin aydınlığına onlarla kavuşacaksınız. Hür fikirler tatbik (uygulama) mevkiine konduğu vakit Türk milleti yükselecektir.”
“Ordularımızın kazandığı zafer, sizin eğitim ordularınız için yol açtı. Gerçek zaferi siz, öğretmenler kazanacaksınız. Bunu başaracağınızdan kuşkum yoktur. Sarsılmaz bir inançla ben ve arkadaşlarım sizi gözeteceğiz. Sizin karşılaştığınız tüm engelleri kıracağız.”
“Eğitimdir ki bir milleti ya hür, bağımsız, şanlı, yüksek bir topluluk halinde yaşatır; ya da milleti esaret ve sefalete terk eder.”
“Bir topluluk millet olabilmek için mutlaka eğiticilere, öğretmenlere muhtaçtır. Onlardır ki; toplumu gerçek bir millet haline getirirler.”
Evet, bu gün Öğretmenler Günü. Öğretmenlik gerçekten kutsal bir meslektir. Öğrencileri öğretmenler şekillendirirler. Öğrenciler için öğretmenler, birer rol modeldir. Onun için öğretmenler toplum içinde ve günlük yaşantısında örnek davranışlar ortaya koymak zorundadır. Yarının toplumu ve yöneticileri, meslek sahipleri olacak nesilleri öğretmenler yetiştirir. Başarılı olmak ve iyi eğitim vermek için öğrencisini iyi tanımak ve onların seviyesine inmek zorundadır. Her öğrenciyi derse girdiği anda anlayabilmelidir. Bazen o kadar kendini bu duruma alıştırmıştır ki; okul dışında da çocukça davranışlar gösterebilmektedir. Öğretmenlik, eve iş götüren tek meslektir diyebiliriz. Ancak; öğretmenin başarılı olması, iyi eğitim vermesi onun saygınlığına bağlıdır.
Okumanın yaşı yoktur. Hedefimiz beşikten mezara kadar ilim öğrenmek olmalıdır. Ne mutlu okuma yazma öğrenen ve öğretenlere. Ne mutlu ilim öğrenen ve öğretenlere. Ne mutlu ilim öğretenlerin kadrini, kıymetini bilenlere…
Okumanın da, yazmanında yaşının olmadığına en güzel örnek; Demiryurt (Mandason) Köyünden 1934 doğumlu, 83 yaşında, şair, hayatın tüm çilelerini çekmiş, Baki Erkonukseven’dir. Baki dede, okuma yazmaya ve bilime oldukça önem veren, içinde öğretmen sevgisi taşıyan müstesna insanlardandır. Bana sadece öğretmen olduğum için ilettiği bu güzel şiir, öğretmeni çok güzel anlatmaktadır. En güzel öğretmenler günü hediyesidir. Var ol baki dedem…
ÖĞRETMEN
Öğretmen duygunun temel bilinci,
Öğretmen okulun sevgisi inci,
Öğretmen çocuğun servet sevinci,
Mizacı müsait hüsniyeti var.
Öğretmen çocuğun ilim menbaı,
Öğretmen hayatın uyum kaynağı,
Öğretmen devletin şeref sancağı,
Semada şahlanır şahsiyeti var.
Öğretmen semboldür devletin gözde,
Öğretmen fazilet erbabı yüzde,
Öğretmen kültürün şeması tezde,
Üreten, öğreten mahareti var.
Öğretmen bahardır, Uludağ’da kar,
Öğretmen yüreği temiz can pınar,
Öğretmen yüksek seciye sunar,
Takdire şayanı basireti var.
Öğretmen vatanın nasırlı eli,
Öğretmen çalışan kalkınma gülü,
Öğretmen çocuğun dili, bülbülü,
Mevlâ’nın hikmeti, marifeti var.
Öğretmen ulusun şeceresidir,
Öğretmen hürriyet meşalesidir,
Öğretmen özgürlük esamesidir,
Birlik beraberlik şehadeti var.
Öğretmen sohbeti, anlamı hazdır,
Öğretmen sevgisi dinde cevazdır,
Öğretmen gülşeni edebi ardır,
Milli kültür, ahlak feraseti var.
Öğretmen hayata düzeni kurar,
Öğretmen cehalet zinciri kırar,
Öğretmen fezanın arzını yarar,
Fen, ilim, teknikte cesareti var.
Öğretmen kutsaldır; hakta, hukukta,
Öğretmen saygıdır, bekle dorukta,
Öğretmen irfandır, nefes solukta,
Mehtabın teneffüs hissiyatı var.
Öğretmen yaratır, eserine bak,
Öğretmen yüreği, tertemiz ve pak,
Öğretmen güneştir, aydınlık, şafak,
Karanlığı boğar, fazileti var.
Öğretmen okulun, nefis havası,
Öğretmen çocuğun sıcak yuvası,
Öğretmen velinin hayır duası,
Hakkına yaraşır merhameti var.
Öğretmen çağların peteği balı,
Öğretmen bilginin şahlanan hali,
Öğretmen ülkenin refah sembolü,
Gururun, onurun haysiyeti var.
Öğretmen kültürün merkezi geçer,
Öğretmen gönlünde özlemi seçer,
Öğretmen istikbal, güven arz eder,
Özenle beceri, şahsiyeti var.
Öğretmen vatanın medarı iftiharı,
Öğretmen Ata’nın son yadigârı,
Öğretmen genç neslin, temel kaynağı,
Cumhuriyet mümtaz, meziyeti var.
Öğretmen takdirin cihan şümulü,
Öğretmen irşadım, gözümün nuru,
Öğreten saygımın değer şuuru,
BAKİ’nin anlatım zaafiyeti var.
Baki Erkonukseven, Demiryurt (Mandason) Köyü, 24.11.2011
Milli Eğitim Bakanlığımız Ortaöğretim Genel Müdürlüğü tarafından her ilde “İl Eğitim Tarihi Müzesi” açılması konusunda çalışma başlatmıştır. Bu kapsamda Karaman Milli Eğim Müdürlüğünce bir ekip tarafından İl Eğitim Tarihi Müzesi, Karaman Lisesinde hazırlanmış ve son aşamasına gelmiştir. Bu müzede eskiden kullanılan eğitim materyallerinin yanı sıra eski resimler, eski öğretmenler ve eğitim öğretime ait her şey sergilenmektedir. Önümüzdeki hafta açılacak olan müzede bulunanlardan birkaç örnek vermek istedik. Müzemizde neler yok ki; Muammer Baran’dan Bekir Sıtkı Erdoğan’a birçok kişinin ilkokul resminden eski diploma, şahadetname, tasdikname, kütük defterleri örnekleri ve eski öğretmenlere ait belgeler ile resimler bulunmaktadır. Emekli öğretmenlerimizin ve tüm Karaman halkının müzemize katkısı beklenmektedir. Elinde eğitimle ilgili eski resimler, eğitim malzemeleri bulunanlar benimle iletişime geçebilirler. Bunların müzemizde sergilenmesi daha çok kişinin görmesine ve eğitimin aşamalarını görmelerine yardımcı olur. Bu şekilde de Karaman’ın devasa bir eğitim tarihi arşivi oluşabilir. Bunlar zaman zaman basına yazı olarak ta verilebilir. Müzemizde sergilenecek olan bazı resimlerden Öğretmenler Günü anısına yayınlamak istedik. Daha nice günlere hep beraber ulaşmak dileği ile sağlıcakla kalın.
Kaynaklar:
http://okuma-yazma.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=118
RESİMLER:
1-Muammer Baran-1940 yılı resmi. O.Ü. Müze
2-Bekir Sıtkı Erdoğan- 1939 yılı resmi. O.Ü. Müze
3-Prof. Dr. İbrahim Hulusi Güngör-1940 resmi. O.Ü. Müze
4-Mehmet Armutlu-1940 resmi. O.Ü. Müze
5-Ahmet Mısırlıoğlu 1883 doğumlu 67 yaşında ilkokul diploması almış. A. Mısırlıoğlu Arşivi
6-Ahmet Mısırlıoğlu, diploma arka taraf. Ahmet Mısırlıoğlu Arşivi
7-Zeliha Mısırlıoğlu 1929 Millet Mektepleri Şehadetnamesi. Ahmet Mısırlıoğlu Arşivi
8-Osman Nuri Erdoğdu, Karaman İdadisi Şehadatnamesi 1917-333-334. O.Ü. Müze
9-Osman Nuri Erdoğdu Memuriyet Belgesi kurs vesikası, . O.Ü. Müze
10-Osman Nuri Erdoğdu Kızılcalar Muallimi hal tercümesi, . O.Ü. Müze
11-Osman Nuri Erdoğdu Nüfus Kaydı Devleti Aliye-i Osmaniye Tezkiresi, O.Ü. Müze
12-Karaman Ortaokulu 1947 Cumhuriyet Bayramı. Ahmet Mısırlıoğlu Arşivi.
13- 29 Ekim 1943 Cumhuriyet Bayramı. İsmet Paşa Cad. Ahmet Mısırlıoğlu Arşivi
14-Baki Erkonukseven.