Bilim Kurulu Üyesi Prof.Dr. Firdevs Aktaş, Tarafsız Haber Ajansı’na konuştu. Aktaş, koronavirüs ile ilgili merak edilen sorulara yanıt verdi. Virüsün etkisinin ne kadar süreceği, hava sıcaklığıyla ilgisi olup olmadığı, bir ilacın olup olmadığına ilişkin pek çok konuda merak edilen soruya yanıt verdi. Hava güzel deyip sahil kenarlarına, parklara, piknik yerlerine gidenler var? Mümkün olduğu kadar çevrede az kişinin olması lazım, onun için dikkatli olmak gerekiyor, evde kalmayı tavsiye ederim. Çok doğru değil, mümkün olduğu kadar virüsün bulaştırabileceği sayıyı azaltmayı amaçlanıyor bu önlemlerde, bizim de çağrımız var, evde kal, mümkün olduğu kadar gerekli olmadıkça çıkılmaması konusunda, bu doğrudur. Buna uyulması en mantıklı yaklaşım diye düşünüyorum. Market alışverişinde nelere dikkat edilecek? Evden bir kişinin gitmesi tercih edilir. Kalabalık olarak gitmemesi önerilir. Kalabalık olmayan saatlerin tercih edilmesi istenir. Mümkün olduğu kadar sosyal teması azaltma amaçlı tedbir almak gerekir. Her ateş ve öksürük virüsün belirtisi midir? Griple ayırt edilebilir mi? Ayırt edemezsiniz, çünkü benzer şikayetleri vardır, çok tipik bir bulgusu yok, dolaşan grip virüsü de var yani bence belirtilerin ciddiyetiyle ilgili kurallara uymak lazım. Eğer çok ateşiniz varsa, bu aplikasyonda da çok uygulamada da çok uygun bir yönlendirme var; nefes darlığı, yüksek ateş, öksürük genel durum kötüleşmesi bunlar için yapılması gerekenler de çok net ama onun dışında genel haliniz iyiyse ateşiniz yoksa yani çok ciddi bir öksürüğünüz yoksa hafif bir boğaz ağrınız varsa evde kalabilirsiniz. Havada virüs kalır mı, yaşar mı? Bütün hastaların çevresinde virüs olur ama onun için hastane çevreleri risklidir orada da izolasyon önlemlerini sağlık çalışanları gerekli tedbirleri alma yönünde hareket ederler. Cansız yüzeylerde virüs ne kadar kalır? Ama toplumda cansız yüzeylerde virüsün az miktarda virüsün kalması kısa zamanda kaybolacağı için çok önemli kabul edilmez. Zaten bütün dünyada kargolarla ilgili bir özel paketlerle ilgili özel bir tavsiye yok. Çünkü hastalık oluşturabilmesi için virüs düzeyinin belirli bir düzeyde olması lazım yani virüsün orada olması illa herkesi hasta edeceği anlamına gelmez. MASKE NE KADAR ZAMAN KORUR? Maskenin amacı hasta olan kişilerin solunum yoluyla başkalarına bulaştırmasını önlemek içindir. Cerrahi veya tıbbi maske dediğimiz maskeler yeterlidir. Biz hastaların evde kalması veya mutlaka çıkmak gerekirse maske takmasını öneriyoruz. Virüs tehlikesi ne kadar sürecek? Havaların ısınması ile tehlike son bulacak mı? Hava ısınmasından ziyade yeni bir virüs bir topluma girdiği zaman ne olur onu söyleyebilirim. Mümkün olduğu kadar yakalayabildiklerini yakalayıp hasta eder, onlarda bir bağışıklık oluşur, çoğu sessiz geçer, bu belirli bir doyum noktasına ulaştıktan sonra da azalma trendi izler, genellikle Çin’de de gördüğümüz gibi tabii bir sürü önlem paketi de devreye sokuldu Çin’de 2.5 ay içinde salgın sonlandı yani buna benzer bir eğri olabilir. Bundaki olay şu; hastalık hastaların çok artmamasını sağlamak çünkü birden bire hasta sayısı çok artarsa sağlık merkezleri yetmeyebilir bunların yönetiminde onun için yavaş bir eğim daima iyidir. Hızlı yükselmeler sağlık şeyine felce uğratabilir. Onun için bu şekilde yavaş yavaş yükselme trendi göstermesi için bazı tedbirler alındı. Bu da insan sayısının azaltılması, daha az kişi hastalansın ki birden bire herkes hastalanıp da sağlık merkezlerinde tedavileri yapılamaz duruma düşülmesin diye yoksa kendi haline bırakırsanız hızlı yükselme olur ve çok kişi hastalanır, sağlık merkezleri yetmez, bir panik ve bir yetersizlik ortaya çıkabilir. Türkiye’de yapılanlar da bunu sağlama amaçlı. KRİTİK EŞİĞE GELDİK Mİ? Yok… 11 gündür hasta var yani vaka sayısı artacaktır bundan sonra ama hızlı artış olmaması isteğimiz. En çok sorulan soru… Koronanın ilacı var mı? İlaçla ilgili o kadar çok soru geliyor ki… Yani ben şöyle diyeyim; dünyada tabi bir sürü ilacın kullanıldığına ait bilgiler iletiliyor, herkes bunları internetten takip edip bunları stoklama çabası içinde aslında bunlar yapılmasın, çünkü net bir ilacı yok, gerektiğinde kullanılabilecek bazı ilaçlarla ilgili çalışmalarımız var. Onlara kimlere verileceğiyle ilgili şeyler var ama dediğim gibi bunlar hiçbir zaman bu virüsün sadece bu salgında kullanılarak çok güvenilir olmayan verilere dayalı ama ciddi bir hastada bunları kullanma durumumuz olabilir. “BAZI İLAÇLAR VAR, BU İLAÇLAR BENZER VİRÜSLERDE DENENMİŞ” İlacın bulunması diye bir şey yok. Bazı ilaçlar var, bu ilaçlar benzer virüslerde denenmiş ama bunların bu salgında kullanımıyla elde edilen verilerin analiziyle gerçek etkili bir ilaç olup olmadığı daha sonra açıklanacak yani yeni bazı ilaçlar var ama onlar da başka benzer virüsler için kullanılmış henüz daha faz çalışmaları bitmiş ilaçlar değil. Ama önümüzde etkin bir ilaç tabi düşünülebilir yani bu çalışma sonuçlarına göre. Şimdilik salgınlarda kullanılan ilaçların denenmesi şeklinde bir yaklaşım var. Bağışıklık sistemini güçlendirmek için ne yapılmalı? Enfeksiyon hastalığında bir tarafta virüs vardır, bakteri vardır veya bir mikroorganizma vardır, onu almamak için uğraşırsınız yani korunma en iyi tedavidir. Girdikten sonrada sağlıklı bireyde daha kolay atlatılır, iyi seyreder ama sağlıklı bir insanın daha güçlü olabilmesi için verilecek bir ilaç yok veya bir katkı maddesini söylemek mümkün değil. “BAZI BİTKİSEL ÜRÜNLERİN ÖYLE MUCİZEVİ ETKİLERİNİ BEKLEMEMEK LAZIM, YOK BÖYLE BİR ŞEY” Sağlıklı olabilmek için gerekli olan şeyleri takip etmeleri gerekir ama elinde olmadan immün sistemi zayıflayan kişiler var altta yatan hastalıkları olan kişiler bunları da birtakım katkı şeyleriyle tedavileriyle bunların da düzeylerini yükseltmek çok mümkün değil yani sadece bunların hasta olmamaları gerekiyor. Yani bazı bitkisel ürünlerin öyle mucizevi etkilerini beklememek lazım, yok böyle bir şey” dedi.