Günümüzde en çok şikayet edilen cilt sorunlarından biri lekeler. Bu lekeler, ileride daha büyük cilt problemlerine neden olabiliyor. İster güneş, ister yaşlılık, hamilelik ve hormon tedavisi, doğum kontrol hapları nedeni ne olursa olsun cilt lekeleri oldukça yaygın ve kimi zaman rahatsız edici bir sorun. Ozon tabakasının giderek hasar görmesi, ultraviyole ışınlarına daha çok maruz kalınmasına neden oluyor. Dolayısıyla güneş lekeleri oluşuyor ya da var olan lekelerin renkleri koyulaşıyor. Açıktan koyu kahverengiye kadar değişen tonlarda olan ve ilerleyen yaşla birlikte daha sık karşılaşılan lekeler, cildin en çok güneş gören bölgelerinde meydana geliyor. Onlarla baş etmenin ilk aşaması ise sorunun köküne inmek. Hiperpigmentasyon nedenini bulup ona göre önlem alınması.<br /> <br /> <strong>Güneş lekesi (Melazma) nedir? </strong><br /> Tıp dilinde melazma olarak adlandırılan güneş lekeleri genellikle yüzde oluşan kahverengi lekelenmeler olarak beliriyor. 20'li yaşlardan sonra ortaya çıkan bu problem, kadınlarda daha fazla görülüyor. Yüz bölgesinde sıklıkla iki taraflı ve simetrik oluyor. Güneşlenme, güneş ışınlarının dik geldiğinde alın, yanak, burun ve dudak üstü gibi yüz bölgelerinde daha fazla görülüyor, hamilelik ve hormon tedavisi, doğum kontrol hapları güneş lekelerini tetikliyor. Bu lekelerin rengi yaz aylarında koyulaşırken kış aylarında açılabiliyor, ancak bazı lekelerin tüm yıl boyunca koyu kalabiliyor.<br /> Derin ve yüzeysel olmak üzere iki çeşidi bulunan güneş lekelerinde yüzeysel lekelerin tedavisi daha kolay, derin lekelerin ise daha zor. En çok görünen ise; derin ve yüzeysel lekelerin bir arada bulunduğu leke tipi. Esmerlerde ve buğday tenlilerde güneş lekesi olasılığı beyaz tenlilere göre daha yüksekken beyaz tenlilerde de güneş lekesi yani melazma görülebiliyor.<br /> <br /> <strong>Neden oluyor? </strong><br /> Güneş lekesi oluşan bölgede cildin her yeriyle aynı sayıda renk hücresi bulunuyor. Bu bölgelerde renk hücreleri daha çok çalıştığından renk üretimi daha fazla oluyor. Bu sebeple güneş lekeli alan, cildin diğer bölgelerine göre daha koyu görünüyor. Melazmanın strese bağlı olabileceği de düşünülüyor çünkü stres esnasında salgılanan hormonlar renk hücrelerini tetikliyor. Hormonal sebepler başka bir faktör. Hamileliklerde, doğum kontrol hapı kullananlarda, hormon tedavisi görenlerde güneş lekesi oluşabiliyor. Hormonlar renk hücrelerini tetikleyebiliyor.<br /> <br /> <strong>Leke en çok nerede oluşur? </strong><br /> Cildin hassas olduğu, güneş ve kimyasal maddelerle en fazla temas eden bölgeler başta olmak üzere; lekeler bazı hastalıklar ve yaşın ilerlemesi ile birlikte vücudun her bölgesinde görülebilir. Eller güneş ve kimyasallarla temas etmesi nedeniyle, yüz ve boyun cildi ise güneşle olan temasın fazlalığından dolayı lekenin en fazla görüldüğü bölgelerdir.<br /> <br /> <strong>Güneş lekesi olmaması için? </strong><br /> Güneş lekesi şikâyeti olanların düzenli olarak yaz, kış, gün içinde 2-3 saatte bir, en az 30 faktörlü güneşten koruyucu ürünler kullanmaları gerekir. Ayrıca güneşten koruyucu kullanırken bile çok fazla direkt güneşe maruz kalınmamalı, gölgede durmaya özen göstermeli ve şapka, gözlük takılmalıdır. Kapatıcı baz üzerine ten renklerine uyumlu fondöten veya pudra kullanabilirler. Bu kapatıcıların içinde güneşten koruyucu olması gerekir. Böylece hem lekeler kapatılır, hem tedaviye destek olunmuş olur.<br /> <br /> *Her yaşta, uygun koruma faktörlü güneş koruyucular kullanılmalı. <br /> *Güneş ve solaryumla bronzlaşmaya çalışırken ciltte kontrolsüz olarak yanıklar oluşmamalı. <br /> *Kozmetik amaçlı kullanılan ıslak alkollü mendiller, tüy sarartıcı kremler, deodorantlar, bronzlaştırmaya yardımcı krem gibi ürünlerin özellikle de güneşle temas etmeleri, ciltte lekelenmelere yol açar. <br /> *Özellikle yüz, koltuk altı, kasık bölgesi gibi cildin ince olduğu bölgelere uygulanan ağda, lazer epilasyon, cilt bakımı, peeling gibi işlemlerin sonrasında cildin güneşten, kimyasal ve mekanik travmalardan özenle korunması gerekir. <br /> *Sivilce, akne izlerine gelişi güzel uygulanan tedaviler ileride leke sebebidir. <br /> *Hamilelik döneminde meydana gelen yüzdeki gebelik lekesi, hormonal durumdaki değişikliklerin güneşle etkileşimi sonrası oluştuğu için bu dönemde özellikle güneşten dikkatle korunmak gerekir. <br /> * Cildin nemlendirilmesi, her yaş ve her mevsim doğru olarak yapılmalı. Cildin hassas bölgeleri olan yüz, dekolte ve el cildine belirli aralıklarla yapılan bakımlar, hem lekelenmeleri hem de o bölgelerin hızla yıpranmasını durduracaktır.<br /> <br /> <strong>Güneş lekeleri nasıl tedavi ediliyor? </strong><br /> *Tedavi öncesi lekenin derinliğinin tespit edilmesi çok önemlidir. güneş lekesi tedavisinde, leke yeni başladıysa tedaviden daha iyi yanıt alındığını gerçek. Leke ne kadar eskiyse tedavi süresi de o ölçüde uzun oluyor. <br /> *Lekenin meydana geliş sebebi araştırılıp, etken bulunarak cildin o sebepten arındırılması gerekir. Buna dikkat edilmezse var olan lekenin, tedavi edilse bile tekrar oluşabileceği unutulmamalı. <br /> *Ciltte oluşan, akut denilen yeni başlamış olan hastalık belirtileri varsa (yanık, kızarıklık, kaşıntı, pullanma vb.) bu şikayetler tedavi edilmeli. <br /> *Lekenin durumuna göre bir tedavi yöntemi belirlenip sabırla tedavisi yapılmalı. <br /> *Leke tedavisi sonrası gerekli bakımın ve korumanın yapılması gerekir. Günlük olarak mutlaka en az 30 faktörlü güneşten koruyucu kremler kullanılmalıdır.<br /> <br /> <strong>Leke tedavisinde kullanılan yöntemleri </strong><br /> Güneş lekesi tedavisinde sürülerek kullanılan leke kremleri, ağızdan alınan antioksidan haplar, lazer tedavileri ve kimyasal peeling'ler tek başına veya birlikte kullanılabilir. Ayrıca leke açıcı kremler, kimyasal peeling, mezoterapi gibi cilt lekeleri için kullanılan yöntemler bulunmaktadır. Kişinin cilt tipine göre en son aşama olarak ileriki dönemlerde lazer tedavileri yapılabilir.<br /> <br /> <strong>Kremler</strong><br /> Hayatınızın her döneminde hatta deniz kenarında olmasanız bile mutlaka koruyucu bir güneş kremi sürmelisiniz.<br /> İçinde C Vitamini, hidrokinon, azelaic asidi, kojik ait, retinol bulunan kremler veya bu kremlerin karışımları ciltteki kahverengi lekelerin görünümünü azaltacaktır. Bazen bu tedavilere leke açıcı etkinliği güçlendirmek ve yan etkilerini azaltmak amacıyla kortizon içeren kremler eklenebilir.<br /> <br /> <strong>Mezoterapi </strong><br /> Mezoterapi, ciltteki güneş lekeleri için kullanılan, deri altına küçük miktarlarda C vitamini, glutation, transexamic asit, pyriivic asit, somon gibi antioksidan maddeleri enjekte ederek leke rengini açan bir uygulamadır. Başka yöntemler ile kullanılarak daha efektif bir sonuç alınabilir. Güneş lekesi tedavisinde kullanılan lazerler ise soyarak veya renk hücrelerini (melanosit] tahrip ederek etkili olmaktadır.<br /> <br /> <strong>Lekelerde kimyasal peeling </strong><br /> Çok farklı kimyasal peeling uygulamaları mevcut. Kullanılan peeling ürünleri, pigment üreten hücrelerin pigment sentezini baskılayarak, kolajen sentezini arttırarak ve hücre yenilenmesini sağlayarak leke tedavisinde etkin olurlar. Kullanılan ürüne göre peeling aralığı 7 ila 20 gün arasında değişiyor. Seans sayısı ise yine tedaviye ve cildin vereceği reaksiyona göre 2 ila 6 seans arasında değişebiliyor. İşlem sırasında hafif bir yanma ve batma hissi oluşabilir. Bu sebeple lokal soğutma uygulanıyor. İşlemden sonra normal günlük hayata devam ediliyor. Düzenli uygulanan seanslar sonucunda ince çizgiler ve kırışıklar giderilebilir. Ciltteki kahverengi lekeler yani pigment düzensizlikleri giderilebilir. Sivilce izleri tedavi edilebilir.<br /> <br /> Bilgi ve Randevu için 0 (338) 212 93 00<br /> Özel Karaman Selçuklu Hastanesi Cildiye Polikliniği Uz. Dr. Yeşim Yayla