(Gonartroz) Dizin kireçlenmesi ve diz protezi tedavisi Ortopedik rahatsızlıklar arasında diz ağrısı çok sık karşılaşılan bulgudur. Diz ağrısına neden olan hastalıklar arasında çok sıklıkla görülen rahatsızlık gonartrozdur ( diz ekleminin kireçlenmesi). Diz eklemi uyluk ile baldırı birbirine bağlayan eklemdir. Diz eklemini oluşturan kemik yapılar; uyluk kemiği (femur) alt ucu, baldır kemiği (tibia) üst ucu ve diz kapağı kemiğidir (patella). Diz ekleminin kolay hareket etmesi için bu kemiklerin eklem yüzleri kıkırdak ile örtülmüştür. Ayrıca eklem hareketlerinin daha stabil olması için diz ekleminde meniskus ve bağ yapıları da mevcuttur. Diz eklemi kireçlenmesinde eklem kıkırdağında oluşan hasar ile eklem yüzeyi bozulur ve ağrı ortaya çıkar. Kireçlenme ilerleyen yaşla birlikte görülebileceği gibi dizdeki önceki eklem içi kırıklar, meniskus yırtıkları, bağ ve kıkırdak yaralanmaları, geçirilmiş diz enfeksiyonları ya da romatizmal hastalıklara bağlı olarakta gelişebilir. Kireçlenmeye bağlı eklemde kıkırdak kaybı ilerlemiş ise kemiklerin neredeyse birbirine sürtmesi durumu ortaya çıkar. Bu durumdaki hastaların ağrıları oldukça şiddetli olmaktadır. Diz kireçlenmesinin tedavisi Doğru tedaviye karar vermek için uygun tanının konması oldukça önem taşır. Diz kireçlenmesinin tanısının konulması ve hastaya uygun tedavinin yapılabilmesi ancak iyi bir klinik değerlendirme, fizik muayene ve radyolojik görüntüleme yöntemleri ile mümkündür. Tedavide konservatif tedavi yöntemleri, fizik tedavi yöntemleri, artroskopi , osteotomi ve protez seçenekleri kullanılır. Konservatif tedavide ağrı kesici ve antiemflamatuvar ilaçlar ağrının azaltılmasını sağlar. Bunun yanında oluşan kıkırdak hasarını azaltmaya ve şikayetleri hafifletmeye yönelik ağızdan alınarak kullanılan ilaçlar yanında diz içi hyaluronik asit veya PRP ( platelet- rich plasma) enjeksiyon yöntemleri de mevcuttur. Bazı hastalarda Fizik tedavi yöntemleriyle de eklem hareket açıklığı korunmasının sağlanması ve kasların güçlendirilmesi sağlanır. Baston kullanılması ağrıyı daha az hissetmeye yardımcı olur. Diz eklemi enjeksiyonları ise seçilmiş hastalarda geçici fayda sağlayabilir. Kilosu fazla hastaların zayıflamaları hem şikayetlerinin azalmasını sağlar hemde ileride yapılacak olası protez ameliyatı başarısını arttırır. Eklem koruyucu cerrahi olarak bilinen artroskopi ve osteotomi ameliyatları doktorun uygun gördüğü hastaların tedavisinde yapılmaktadır. Diz protezi ameliyatı Günümüzde tüm bu tedavilerin diz eklemi kireçlenmesini tamamen ortadan kaldırıcı etkileri malesef yoktur. Diz protezi ameliyatı tüm bu tedaviler den fayda görmeyen yada doktorun hastaya önerdiği en uygun tedavinin protez olduğu vakalarda uygulanır. Diz protezi ile tatmin edici sonuçlar elde edilebilmektedir. Diz Protezi ameliyatı, ileri derecede diz kireçlenmesine bağlı olarak dizinde ağrı ve yürüme zorluğu gibi şikayetleri olan hastalarda yıpranmış eklem yüzeylerinin çıkarılması yerlerine metal ve plastikten oluşmuş protez implantları koyularak yeni bir yapay eklem elde etme operasyonudur. Bu ameliyatın amacı ciddi diz eklemi kireçlenmesi nedeni ile ağrı ve yürüme güçlüğü olan hastalarda yeniden aktif yaşama devamın sağlanmasıdır. Ameliyat sırasında yıpranmış eklemin yüzeyleri çıkarılıp yerine metal ve plastikten oluşan protezler konulur. Protezler tipine göre farklılık göstermekle beraber bazen kemiğe özel tıbbi çimentolar ile sabitlenirler. Protezlerin çimentosuz tipleri de mevcuttur bu tiplerde kemik doku zamanla protezin yüzeyine yapışarak stabilite sağlar. Ne tip bir diz protezi kullanılacağına doktorunuz karar verecektir. Hastalar ameliyat sonrası ortalama 3-5 gün hastanede kalırlar. Diz Protezi ameliyatının riskleri Diz Protezi ameliyatı genelde oldukça güvenli olmakla beraber riskleri mevcuttur. Anestezi ile ilgili riskler modern tekniklerle oldukça az görülmekle beraber mevcuttur. Ameliyat öncesi bu konuda bilgilendirme anestezi doktorunuzca yapılır. Diz Protezi ameliyatı ile ilgili riskler az görülmekle beraber hastanın bu riskler konusunda bilgili olması en ufak bulguda doktoru ile temasa geçerek erken ve hızlı müdahale ile başarıyı arttıracaktır. Bu riskler: 1. Ameliyat yerinde enfeksiyon. Bu durumda ameliyat yerinizde şişlik, ısı artışı ve kızarıklık görülür. Doktorunuz ilaç tedavisinin yanı sıra gerekli olgularda cerrahi tedavi önerebilir. 2. Protezde gevşeme. Her şey yolunda giderken başlayan ağrı şeklinde görülür, ağrı sıklıkla aktivite ile olur. Doktorunuz ek testler ve gerekli durumda cerrahi önerebilir. 3. Bacak damarlarında pıhtı gelişmesi, bacakta şişme ve ağrı ile karakterizedir. Bunu önlemek için doktorunuz ameliyat sonrası bir süre kan sulandırıcı ilaç kullanmanızı isteyebilir. 4. Gelişen bu pıhtının vücudun diğer yerlerine örneğin akciğerlere giderek oradaki damarları tıkaması oldukça ciddi problemlere yok açabilir. Akciğer damarlarındaki tıkanmanın en önemli bulgusu nefes darlığı, göğüste toplu iğne başı büyüklüğünde kırmızı döküntüler ve ağrıdır. Acil yaklaşım ve tanı ile başarılı sonuçlar alınır. 5. Ameliyat izinin ağrılı olması. Genellikle ilaç ve lokal enjeksiyonla ağrılar giderilerek başarılı sonuç alınır. Diz Protezi sonrası hasta memnuniyeti Genel olarak diz cerrahisinin temel ilkeleri takip edildiğinde sonuçlar sıklıkla tatmin edici olmaktadır. Diz protezi ameliyatı günümüzde gelişen teknoloji ve bilgi birikimi sayesinde hemen hemen tüm hastalarda başarılı sonuçlar vermektedir. Özel Karaman Selçuklu Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op.Dr.Murat Tosun Merkez Sakabaşı Mh. 860 Sk. No:4 KARAMAN * Tel: 0338 212 93 00 Fax:+90 338 212 19 09 www.selcuklu.com.tr