İskelet sistemimiz ve omurgamız, kaslarımıza ve organlarımıza destek, koruma ve işlev kazandırmaktadır. Özellikle omurgamız gün içerisinde yatar pozisyonda olmaktan, oturmaya, koşmaya ve hatta her türlü zorlayıcı spor-egzersizler sırasında çeşitli kuvvetlere maruz kalmaktadır. Kemikler ve omurgamızın kendisine karşı direnen kuvvetlere karşı koyacak şekilde kendini geliştirdiğini ve kuvvetlendirdiğini bilmekteyiz. Bu nedenle karşı kuvvetler kişinin posturünü, (duruşunu) kas dengesini olumlu ve ya olumsuz etkilemektedir. Bu kuvvetlerden en önemli ve daimi olanı yer çekimidir. İskelet sistemimiz yer çekimine karşı ayakta kalacak, ona karşı direnecek şekilde tasarlanmıştır. Doğru duruş ve pozisyonlarda olmak hem konforlu bir hayat hem de estetik bir görünüm için önemlidir. Modern topluma geçiş ile insanların hareketlilik oranlarında önemli azalmalar olmuş, sedanter yaşam diye tabir edilen çok az hareket edilen bir yaşama geçilmiştir. Bu yaşayış ile birlikte kişilerde omurga ve kas-iskelet sistemi, orantısız yüklenmelere maruz kalmaktadır. Masa başında geçirilen ve mola verilmeden yapılan işler, uzun bilgisayar başında yapılan etkinlikler, kas iskelet sistemini zorlayan duruşları gerektiren cihazlar ile yapılan iş ve etkinlikler, omurga da ağrıdan başlayan cerrahi müdahale gerektirebilecek ciddi hastalıklara uzanan yelpazede sorunlara neden olmaktadır. Özellikle ergonomik olmayan, insan vücudunun antropometrik ölçülerine uymayan, çalışma ve duruş şekillerinde kemik ve kaslar normalden fazla gerilme ve kuvvetlerle başa çıkmaya zorlanmaktadır. Bu durum ilk zamanlarda kas ağrıları, eklem ağrıları, kas kramplarına neden olmaktadır. Uzun süreli maruziyetlerde kas eklem yapılarında geri dönüşü olmayan kronik rahatsızlıklar ortaya çıkmaktadır. Bunlar arasında en yaygın olanları bel fıtığı, bel kayması, diz –kalça eklem bozuklukları, menisküs yırtıkları sayılabilir. Bu tarz az hareket içeren ya da tekrarlayan ve kasların dinlenmesine izin vermeyen etkinliklerde bolca molalar vermek gerekir. Bu molalarda, kasların ve eklemlerin dinlenmesine yönelik germe, esneme gibi ritmik, dolaşımı rahatlatan hareketler yapılmalı, hafif yürüyüşler yapılmalıdır. Özellikle masa başı işlerde, sırtı geriye, yanlara esnetme egzersizleri, omuz, kol, el bileği hareketleri ve boyun egzersizleri mutlaka bu molalarda yapılmalıdır. Uzun molalar verilemeyecek işlerde 15 dakikalık oturmadan sonra sandalyeden kalkıp, 5 dakika kadar dolaşacak evrak getirme-götürme, çay alma gibi küçük molalar ile kasların ve omurganın dinlenmesine olanak tanımak daha verimli çalışma ve daha sağlıklı çalışma imkanı sunacaktır. İş çıkışlarında eve varmadan önce 15-20 dakikalık yürüyüşler yapılmalıdır. Böyle küçük yaşam tarzı değişiklikleri ile kas-iskelet sisteminin sağlıklı kalması sağlanabilir. Ancak geçmeyen, dayanılamayan, bel sırt ağrılarınız varsa, yukarıda bahsedilen iş kollarında çalışıyor ve çeşitli eklemlerinizde ağrı, hareket kısıtlılığı yaşıyor iseniz rahatsızlıklarınız kronik hale dönüşmeden doktorunuza başvurmanız önerilmektedir. OP. DR. RECEP GANİ GÖNCÜ ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ UZM. ÖZEL KARAMAN SELÇUKLU HASTANESİ