Referandum sonuçlarından sonra evet ve hayır cephesinde değerlendirmeler başladı. Milliyet’ten Serpil Çevikcan AK Parti’deki son durumu yazdı. İşte o yazı; “Restorasyon dönemi” Ak Parti, referandum sonuçlarının analizini yapmaya başladı. “Evet” oranının yüzde 51.4’te kalmasının partide bir burukluk yaşattığı kesin. Ancak, büyük tartışmalara neden olan ve bir sistem değişikliğini içeren böylesine kritik bir halk oylamasından galip çıkılmış olması Ak Parti cephesinde moralleri düzeltiyor. Yıldırım: Bu bir başarıdır Önceki gün sonuçlar belli olduktan sonra yaptığı balkon konuşmasında “Referandumun kazananı da kaybedeni de yok, kazanan Türkiye’dir” diyen Başbakan Binali Yıldırım, Ak Parti yönetimine ve parti içine dönük değerlendirmesinde de alınan sonucu, “Mutlak bir başarı” olarak ifade etmiş. Balkon konuşmasından sonra önceki gece bir araya geldiği bir grup MYK üyesine yaptığı değerlendirmede de “Bu bir başarıdır” demiş. Ayrıca sonucun yüzde 51 civarında çıkmış olmasının parti içi tartışmaya zemin oluşturmaması gerektiği uyarısında bulunmuş ve “Çıkan tabloyu iyi değerlendirelim. Ama işimize gücümüze bakalım” ifadelerini kullanmış. Daha önce bu köşeden de bir kaç kere vurguladığım gibi Ak Parti, hem bir meşruiyet tartışmasıyla gölgelenmemesi hem de psikolojik eşiğin aşılması gerekçesiyle “evet” oyları için yüzde 55 ve üstünü hedeflemişti. ‘Seçmen ikaz etti’ Birçok parametre nedeniyle bu sonuç elde edilemedi ancak kuşkusuz maçın kazananı belli. Parti üst yönetiminde 3 yönlü değerlendirme yapılıyor. Bunlardan birincisi, “Medya ve tanıtım gücü referandumda sonuna kadar kullanıldı ama bütün dünyanın karşımızda olduğu bir kampanya yürüttük, bu nedenle büyük başarı. Dünya ‘hayır’ cephesindeydi” şeklinde. İkinci olarak da “Maçı kazanmış olmak önemli. Bu bir başarı ancak kritiğini yapmalıyız. Hangi pozisyonlarda hata yaptık, daha iyi bir skor nasıl elde edebilirdik, hangi golleri, niye kaçırdık?” değerlendirmesi yapılıyor. Üçüncü değerlendirme de seçmenin bir ikazda bulunduğu yönünde. Dün konuştuğum etkili bir kaynak, referandum sonucunun Başbakanlık ve Ak Parti cenahında, bu başlık altında, nasıl okunduğunu şu cümlelerle özetledi: “Seçmenin ikazı söz konusu. Seçmen ‘bazı şeyleri yanlış yapıyorsunuz’ diyor. ‘Derlenip toparlanmalı, daha çok kucaklamalısınız’ mesajı veriyor. Bunu yapmazsanız 2019 sonrası için garanti vermiyorum mesajı veriyor. ‘2019 sonrasını çantada keklik görme’ diyor.” Restorasyon dönemine girilecek Başbakan Yıldırım, önceki gece yapılan toplantıda, bu değerlendirmeler ışığında, “İşimice gücümüze bakalım, yapacaklarımız var” demiş. Referandum geride kaldı ve artık gelinen noktada beklentiler büyük. İş dünyasının, ekonomi çevrelerinin, halkın beklentileri ve talepleri var. Başta ekonomi, demokrasi ve dış politikada Ak Parti’nin reformist yanının yeniden canlandırılması geliyor. Dış politikada devletin bekası açısından adımların atılması, etkin olunması gereken bir döneme girilirken bir yandan da iş dünyasının özellikle beklediği, AB ile ilişkiler başta olmak üzere tamir edilmesi gereken alanlar bulunuyor. Anayasa değişikliği paketi nedeniyle çıkartılması gereken uyum yasaları var. TBMM İçtüzüğü’nün değiştirilmesi, seçim yasalarının silbaştan yenilenmesi, seçim barajının indirilmesi gibi başlıklar söz konusu. Bütün bunların uzlaşma da sağlanarak gerçekleştirilebilmesi önemli. Ak Parti de bunun bilincinde. Beklentiler de AB başta olmak üzere sorunlu alanlar da not edilmiş durumda. Başbakan Yıldırım’ın “İşimize bakalım” sözleriyle işaret ettiği alanlar da tüm bu başlıklar. Bu nedenlerle Ak Parti’nin gündeminde bir erken seçim yok. AK Parti, önümüzdeki süreci, “bir restorasyon süreci” olarak geçirecek. Hedef bu. MHP ile ittifak konuya bağlı Ak Parti yönetiminde MHP’den beklenen katkının gelmediği düşüncesi hakim. Bunun nedeni MHP’deki parti içi tartışmalar, sorunlar ve teşkilatlardaki homojen olmayan yapıya bağlanıyor. Ak Parti’de, “MHP bize en büyük katkıyı anayasa değişiklik paketinin Meclis’ten geçtiği aşamada zaten vermişti. Ancak MHP sonucu gerçekçi bir değerlendirmeye tabi tutmalı” yorumu yapılıyor. Peki MHP ile 2019’a kadar ilerleyen süreçte ne kadar birlikte hareket edilecek? Bu sorunun yanıtı şöyle veriliyor: “MHP ile bundan sonraki süreçte ittifak içinde hareket edip etmeyeceğimiz, üzerinde konuşulacak konuya bağlı. Sayın Bahçeli’nin de bazı ciddi hassasiyetleri olabiliyor.” 2019 kampanyası başladı Kürt seçmen, Doğu ve Güneydoğu’da Ak Parti’ye çok önemli bir mesaj verdi. Yüzde 51’lik “evet” oylarının çıkmasında, HDP’nin “hayır”ından Ak Parti’nin “evet”ine yönelen ve kimi kentlerde yüzde 10’u aşan bir desteğin bulunmasının büyük payı var. Ak Parti, hem bazı kentlerde yüzde 18’e varan oy artışlarını hem de bölgedeki oy dengesini “Kürt seçmenin verdiği mesajı çok önemsiyoruz. Bazı illlerde yüzde 18’e varan oy artışları sağladık. Bu mesajı iyi değerlendirmeliyiz. Doğu ve Güneydoğu’da alınan sonuçlar hem devlete güvenin hem de terörle mücadelede taviz vermeyen politikanın bir tescili” şeklinde yorumluyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, son iki gündür yaptığı açıklamalarda, referandum sonucu konusunda, “Bir işaret fişeği atıldı, Mart 2019’a ve Kasım 2019’a. Zaferler bizi sarhoş etmeyecek” diyerek, 2019’daki yerel ve genel seçimler için kampanyayı şimdiden başlattı. Ak Parti’nin 2019 başarısı her şeyden önce yüzde 51’i iyi analiz etmesinde yatıyor. Serpil Çevikcan – Milliyet gazetesi