Karaman Valisi Fahri Meral, Karaman Milletvekilleri Dr. Recep Şeker ve Selman Oğuzhan Eser, KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı İhsan Bostancı, KMÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Akgül başta olmak üzere Türkiye’nin en büyük elma yetiştiricisi konumundaki Amasya, Isparta, Karaman ve Niğde’den bilim insanları, elma üreticileri ve öğrencilerin katıldığı Türkiye’nin en kapsamlı Elma Çalıştayı'nın sonuç bildirgesi yayımlandı. ‘Elma Yetiştirme Teknikleri’, ‘Elma İç Kurdu’, ‘Pazarlama ve Örgütlenme Sorunları’ hakkında yapılan sunumların ardından gruplar halinde bir araya gelen üretici, akademisyen, kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ile sektör temsilcileri elmanın üretimden son tüketiciye ulaştırılıncaya kadar geçen süreçte yaşanan sorunları masaya yatırdı. Sonuç Bildirgesinde; girdi maliyetleri, hibe destekleri, kalifiye işçi, bilinçsiz gübre ve bitki besleme ürünlerinin kullanımı, entegre ve biyolojik mücadele teknikleri, sertifikalı fidan desteği, arıcılık, iyi tarım uygulamaları, organik tarım, meyve sineği, iklim değişiklikleri ve soğuk hava zararları, su kaynakları ve fıskiyeli sulama sistemi, tarla yollarının bakımı, modern depolar, soğuk zincir, pazarlık gücü ve hedef pazarların tespiti, elma kampanyaları, tanıtım ve markalaşma, lansman çalışmaları, katma değeri yüksek ürünler, perakende merkezleri, Ar-Ge çalışmaları, tarımsal danışmanlık, sigorta mevzuatı, Elma Üreticileri Birliğinin etkinliği, üreticilere yönelik eğitim ve uygulama faaliyetleri gibi konular başta olmak üzere toplam 37 maddelik bir bildiri yayımlandı. Ardından Karaman'da faaliyet gösteren soğuk hava depolarına teknik gezi düzenlendi. KARAMAN ELMA ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ Girdi maliyetleri (zirai mücadele ürünleri, akaryakıt, elektrik, işçilik, bitki besleme ve koruma ürünleri v.b) çok yüksektir. Bu hususta üreticilerimiz desteklenmelidir. Girdi maliyetlerini düşürebilmek için vergi oranlarında düzenleme yapılabilir. Girdilerin birçoğunun ithalata dayalı olması artan döviz kuru nedeniyle yüksek maliyete neden olabilmektedir. Girdilerin bir an evvel yerlileşme çalışmaları yapılması gerekir. Çiftçilerimizde bilinçsiz gübre ve bitki besleme ürünlerinin kullanımının önüne geçilmesi için gereken toprak ve yaprak analizlerine önem verilmelidir. Bakım ve hasatta kalifiye işçi yetersizliği yaşanmaktadır. Üretici örgütleri yeterince işlevsel hale getirilerek üreticiye avans ve temin noktasında girdi sağlanmalıdır. Elmada önemli zararlılardan olan Akdeniz Meyve Sineğine (Ceratitis capitata) karşı bioteknik mücadele tuzağı ruhsatlı olarak piyasada halen mevcut değildir. Bunun için gerekli çalışmaların hızlandırılması gerekmektedir. Bölgemizde Kanadı Noktalı Sirke Sineği (Drosophila suzukii) elmada sorun olmaya başladığı için bu konuda çalışma yapılmalıdır. Bölgemizde ve elma üretimi yapılan yörelerde (Karaman, Amasya vb) elma bahçelerinde genelde ilkbahar geç soğuklarından etkilenilmektedir. Bu ise ürün rekoltesinin düşmesine ve kalite kaybına neden olmaktadır. Her yıl su kaynağımızdaki su seviyesi düşmektedir. Su bütçesi ile ilgili çalışmalar yapılmalıdır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi ve kullanılması gerekmektedir. Bahçelerin küçük ve parçalı olması maliyeti artırmaktadır. Bu nedenle fiili arazi birleşmesi ve üretim planlanması yapılmalıdır. Coğrafi işaretli ürünler yetiştirilmelidir. Fidan üretim desteği; pazar ve ihraç değeri olan çeşitlere daha fazla verilmelidir. Soğuk hava zararıyla mücadelede fıskiyeli sulama sistemleri ile ilgili suya erişimde sıkıntılar yaşanmaktadır. Sulama Kooperatiflerinin söz konusu dönemde elma üreticilerine öncelik tanıması, suyun etkinliğinin artırılması ve su kaybının önlenmesi için Karaman Ovası Sulama Birliği ve Sulama Kooperatiflerine ait açık kanal sistemleri kapalı sisteme alınmalıdır. Pazara olumlu katkı açısından modern depoların sayısı artırılmalıdır. Sözleşmeli üretim yapılamamaktadır. Sözleşmeli üretimle üretici ve sözleşme sahibi desteklenmelidir. Elma Üreticileri Birliğinin yeterli üye sayısına sahip olmamasından dolayı marka ve pazarlamada sorunlar yaşanmaktadır. Yeni hedef pazarlarının bulunması için çalışma yapılmalıdır. Taşımacılıkta soğuk zincire önem verilmelidir. Pazarlamada ortak bir alan oluşturulamaması temel problemlerdendir. Elma üreticileri yeterli pazarlık gücüne sahip değillerdir. Bu noksanlığın giderilmesi amacı ile Elma Borsası kurulmalı ve desteklenmesi sağlanmalıdır. Elma tanıtımı için gerekli fonlar ayrılmalıdır. Markalaşma için Birlik ve Kooperatiflerin üst düzeyde birlikteliği önemlidir. Markalaşmada Belediye ile birlikte şehrin elmada aynı noktada bütünleşmesi ve beraber hareket etmesi gerekmektedir. Markalaşma açısından festival, yarışma gibi etkinliklerin gelenekselleşmesi gerekir. Şehrin her noktasında elmayı anımsatan simgeler ve festivallerin yapılması markalaşma açısından önemlidir. Televizyon, sosyal medya, internet vb. basın yayın ortamlarında elmanın yeterli tanıtımı yapılmalı, pazarlama ile ilgili güvence oluşturulmalıdır. Bu konuda ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşları birlikte çalışmalıdır. İhracat desteği zamanında açıklanmalıdır. Fiyatların üretici aleyhine işlemesi durumunda üreticiyi mağdur etmeyecek şekilde piyasayı regüle edecek bir enstrüman bulunmalıdır. Katma değeri yüksek ürünler (elma cipsi, elma suyu, reçel, marmelat, sirke vb) arttırılmalıdır. Normal şartlarda iç ve dış piyasaya satılan ürün değerini bulamıyor. Bu hususta ilgili kurum ve kuruluşlara pazarlama uzmanları alınmalı ve yurt dışında hangi çeşitler hangi dönemlerde satılacak diye çalışma yapılmalıdır. Yeni pazarların araştırılarak istekler doğrultusunda planlama yapılması, Türkiye genelinde bir durum değerlendirilmesi yapılarak üreticinin dinamik hale getirilmesi sağlanmalıdır. Dünyadaki elma ihtiyacı olan ülkeler için bilinçlendirme amaçlı elma lansman çalışmaları yapılmalıdır. Elma işleme, sınıflandırma ve paketleme teknolojileri geliştirilmelidir. Okullarda öğrencilere elma dağıtımı (okul elması) kampanyaları yapılmalıdır. Elma yetiştiriciliğinde sorun olan ilkbahar soğuk hava etkisi ile hastalık ve zararlılara toleranslı çeşitlerin geliştirilmesi için AR-GE çalışmaları yapılmalıdır. Üreticiyi tüketici ile direk buluşturacak perakende merkezleri oluşturulmalıdır. Miras ve arazi intikal sorunlarından dolayı üreticiler yeterli miktarda desteklerden yararlandırılmalıdır. Elma bahçesi ulaşım yollarının bakımsızlığı ve tarla trafiğindeki yetersizlikler giderilmelidir. Tarımsal danışmanlık sistemi etkin hale getirilmelidir. Hibe desteği veren kurum ve kuruluşlarının prosedürlerinin kolaylaştırılması gerekir. Mazot ve gübre desteğinde birim destek fiyatları artırılmalıdır. Elma satışında kilogram bazında fark ödemesi desteği verilmelidir. Sertifikalı fidan kullanım desteği, biyolojik ve biyoteknik mücadele, organik tarım ve iyi tarım uygulamaları destekleri arttırılmalıdır. Tarım sektöründe sigorta mevzuatından kaynaklı sorunlara çözüm bulunmalıdır. Uzak bölgeler için nakliyede taşıma desteği verilmelidir. Virüsten arı materyal üretimi sağlanmalı, çiftçi virüs hastalıkları karşısında bilgilendirilmelidir. Sulamalar topraktaki nem değerine göre yapılmalıdır. Tozlaşmada verim kalitesine etkili olan arıcılar ve arılara değer ve önem verilmelidir. İyi tarım uygulamaları ve organik tarım tekniği ile elma üretiminin artırılması gerekmektedir. Hastalık ve zararlılar ile mücadelede entegre ve biyolojik mücadele teknikleri kullanımı artırılmalıdır. Üreticilere yönelik il müdürlükleri, enstitüler, üniversiteler ile birlikte eğitim ve uygulama faaliyetlerinin artırılması gerekmektedir.