Yükseköğretim Kurulundan (YÖK) 2020 yılı üniversite kontenjanlarına ilişkin bilgilendirme yapıldı. Kontenjanlar, geçen yıl olduğu gibi Yükseköğretim Eğitim Programları Danışma Kurulu'nun önerileri dikkate alınarak belirlendi. 2019 YKS'ye başvuran aday sayısı 2 milyon 528 bin 116 iken bu yıl için başvuran aday sayısı 2 milyon 436 bin 958 oldu. 2020 yılı kontenjanları Ülkenin ihtiyacı, istihdam imkanları, yükseköğretim kurumlarının kapasitesi, öğrenci temayülleri ve yükseköğretimde niteliği artırma önceliği gibi dikkate alınan çok sayıda parametreler doğrultusunda, önlisans ve lisans düzeyinde örgün öğretim programları için geçen yıl 834 bin 509 kontenjan belirlenmişti. Bu yıl ise örgün programlar ve uzaktan eğitim dahil olmak üzere ön lisansta 370 bin 769, lisansta 447 bin 316, özel yetenekte 27 bin 824 olmak üzere toplamda 845 bin 909 kontenjan olacak. Örgün programlarda ise ön lisansta 362 bin 313, lisansta 445 bin 246, özel yetenekte 27 bin 824 olmak üzere toplamda 835 bin 383 kontenjan bulunacak. 2020 YKS örgün programlarda, devlet üniversitelerinde 282 bin 402 ön lisans, 345 bin 997 lisans, 23 bin 486 özel yetenek olmak üzere toplam 651 bin 885 kontenjan ayrıldı. Vakıf yükseköğretim kurumlarında 76 bin 268 ön lisans, 87 bin 838 lisans, 4 bin 44 özel yetenek olmak üzere toplam 168 bin 150, KKTC ve diğer üniversitelerde 3 bin 643 ön lisans, 11 bin 211 lisans, 294 özel yetenek olmak üzere toplam 15 bin 148 kontenjan verildi. Devlet üniversitelerinde örgün programların kontenjanları geçen seneye göre aynı düzeyde kalırken vakıf üniversitelerinde kontenjanlar kayda değer bir oranda arttı. AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTELERİ KONTENJANLARI Açıköğretim fakültelerine ise bu yıl 151 bin 350 kontenjan verildi. 2019 yılındaki açıköğretim kontenjanları 172 bin 125, 2018 yılında ise 193 bin 250 idi. YÖK'ün açık öğretim programlarında tedrici bir şekilde azaltmaya gittiği görüldü. Yeni YÖK konseptiyle, açıköğretim kontenjanlarında da örgünde olduğu gibi yeni bir planlamaya geçildi. Bunda istihdam ve taleplerin dikkate alınması kadar eni YÖK'ün açıköğretim ile ilgili başlattığı ve son 4 senedir sürdürülen nitelik artırıcı politikası da rol oynadı. Geçen sene kamuoyuna beyan edildiği gibi her yıl açıköğretimin özünde olan hayat boyu öğrenme fonksiyonu daha fazla belirgin hale getirilecek ve açıköğretim programlarıyla ilgili son yıllarda artan olumlu algı daha da üst düzeye çıkarılacak. Açıköğretim kontenjanları dahil olmak üzere tüm kontenjanların toplamı 997 bin 259 oldu. KONTENJANLAR, YÜKSEKÖĞRETİM EĞİTİM PROGRAMLARI DANIŞMA KURULU'NDA DEĞERLENDİRİLDİ Türkiye'nin insan gücü ihtiyaç projeksiyonlarının incelendiği, istihdam odaklı yaklaşımların tartışıldığı Yükseköğretim Eğitim Programları Kurulu'nda, önlisans ve lisans programları, kontenjanlar belirlenmeden önce değerlendirildi. Geçen sene Sağlık Bakanlığı yetkililerinin, sağlık programlarının tedrici olarak azaltılması yönündeki görüş ve önerileri doğrultusunda, sağlık alanı ile ilgili programlarda y bir planlamaya geçilmişti. Aynı yaklaşım bu sene de devam ettirildi ve Kurul, bu sene sağlık alanındaki önlisans programları kontenjanlarında, birinci ve ikinci öğretim için üst limitler olmasını ve tedrici olarak bu programların kontenjanlarının düşürülmesine devam edilmesini YÖK'e önerdi, YÖK Genel Kurulu da bu öneriyi hayata geçirmeye karar verdi. Ayrıca Kurul, mühendislik programlarına ilişkin de bazı önerilerde bulundu ve bu öneriler de YÖK tarafından dikkate alınarak kabul edildi. Bu kapsamda mühendislik programlarının kontenjanı geçen sene 77 bin 460 iken bu sene 71 bin 244 olarak belirlendi. Örneğin geçen seneki inşaat mühendisliği toplam kontenjanları 12 bin 70 iken bu sene 8 bin 271 oldu. Yükseköğretim programlarının kontenjanlarının belirlenmesinde istihdam faktörü dışında programdaki öğretim üyesi, elemanı sayıları, doluluk oranı, bölgesel farklılıklar, hasta sayısı ve hastalık çeşitliliği, kültürel ortamlar ve yurt imkanları, vakıf üniversiteleri için Ar-Ge harcamaları gibi parametreler de dikkate alınarak rasyonel bir planlama yapıldı. Tıp programındaki kontenjanlar 16 bin 448, diş hekimliğinde 7 bin 752, eczacılıkta 3 bin 893, ebelikte 4 bin 74, hemşirelikte ise 16 bin 239 oldu. YÖK yetkilileri, önümüzdeki yıllarda bu yetki paylaşımının çerçevesini ve etkisini daha da genişleteceklerini ve ülkenin kalkınması için önemli olan bu konuda paydaşlarının görüşlerini almaya devam etme yolunun en doğru yol olduğunu söyledi. 2020 YKS'de, TYT'den 200 ve üzeri puan alan adayların YKS'ye başvuru yapması şartıyla TYT'ye girmeden bir önceki seneye ait, yani 2019 TYT puanlarını kullanabilmeleri ile ilgili uygulama kapsamında 12 bin 239 aday başvuru yaptı. İLK KEZ BAŞARI SIRALAMASI ŞARTI UYGULANACAK ALANLAR Öte yandan, özel yetenek sınavıyla öğrenci alan öğretmenlik programlarında başarı sırası, daha önce kamuoyuna açıklandığı şekliyle bu yıl ilk kez uygulamaya konulacak. 2020-YKS'de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan öğretmenlik programlarına başvuru yapabilmek için TYT'den en düşük 800 bininci başarı sırası şartını karşılamak gerekecek. Bu barajı aşan öğrenciler, özel yetenek sınavı ile ilgili programlara kaydolacaklar. YÖK'ün almış olduğu bu kararın arkasında, her sene daha az başarılı öğrencilerin bu programlara yerleştiği ve bunun öğretmenlik mesleği için olumsuz bir girdi olduğu düşüncesi yatıyor. Merkezi yerleştirme ile öğrenci alan diğer öğretmenlik programlarına en düşük 300 bininci sıradan öğrenci yerleşirken özel yetenek ile öğrenci alan öğretmenlik programlarına 1 milyon 761 bininci sıradan öğrencilerin kaydolması ve öğretmenlik programları arasında başarı sıralaması açısından yaklaşık farkın 1 milyona dayanmasının, "vahim" olduğu değerlendirildi. Bunun yanında eczacılık ve diş hekimliğinde başarı sırası şartı uygulaması, bu yıl sisteme girecek. Eczacılık için en düşük başarı sırası şartı 100 bin, diş hekimliği için 80 bin olacak. Adalet Bakanlığı da olmak üzere paydaşların görüşleri dikkate alınarak hukuk fakültelerinde geçen sene 190 bin olan başarı sıralaması şartı, bu sene için kamuoyuna duyurulduğu şekliyle 125 bin olacak. Bu sene hukuk fakültelerine kayıt olacaklar için önemli bir değişiklik daha söz konusu olacak. Yeni YÖK'ün son 5 yıldır üzerinde durduğu ve gündemde tuttuğu meslek icra sınavı da Yargı Reformu kapsamında yasal zemine kavuştu. Hukuk fakültelerinin kontenjanları bu yıl 16 bin 327 olarak belirlendi. Öte yandan, yapılan değerlendirmeler ve rasyonel planlamalarla ziraat-tarım ve doğa bilimleri fakültelerinin mühendislik dışı programlarının kontenjanı 6 bin 467, mimarlık programlarının kontenjanı 7 bin 985, temel bilimlerin kontenjanı 10 bin 622, ilahiyat-İslami ilimler fakültelerinin kontenjanı 19 bin 353 olarak belirlendi. YÖK'ÜN GİRİŞİMİYLE BU SENE DAHA FAZLA ÖĞRENCİ BURSLU OKUYACAK YÖK'ün kararıyla vakıf üniversitelerinin tüm programlarına ilk yüzde 10 dilimde yerleşen öğrenciler burslu olarak okutulurken, bu yıl yine YÖK'ün girişimi ile başlatılan bir süreç ile bu oran yüzde 15'e çıkarıldı ve bu oran yasal güvence altına alındı. Böylece bu sene yaklaşık 11 bini aşkın öğrenci daha YÖK'ün bu girişimi ile ücretsiz eğitim imkanına sahip oldu. YÖK, başarılı öğrencilerin desteklenmesi için bu oranı önemsediklerini, önümüzdeki günlerde yine "Öğrenci Dostu YÖK" söylemine uygun yeni bazı girişimlerinin de olacağını açıkladı. Yükseköğretim Kurulu tarafından 2019-YKS tercih kılavuzunda, üniversitelerde geleceğin meslekleri olarak kabul edilen bilgi güvenliği teknolojisi, yapay zeka mühendisliği, yazılım geliştirme, dijital medya ve pazarlama, hibrid ve elektrikli taşıtlar teknolojisi, çok boyutlu modelleme ve animasyon gibi lisans ve önlisans programlarına da yer verilmişti. Bu yıl bu listeye, insansız hava aracı teknolojileri ve operatörlüğü, engelliler için destek programı, yapay zeka ve veri mühendisliği gibi programlar da eklendi. "RASYONEL KONTENJAN PLANLAMASINA DEVAM EDİLECEK" YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, bu yılki üniversite kontenjanlarına ilişkin değerlendirmesinde, yeni YÖK olarak yetki devri ve paylaşımını öncelediklerini, şeffaflık ve hesap verebilirliği ilke edindiklerini, düzenleyici kararlarında fırsat eşitliği ve sosyal adalet kavramlarını dikkate aldıklarını, sisteme değer katan projeler ile yükseköğretim politikalarını oluşturup uyguladıklarını, yükseköğretim sistemine öncelikli alanlar kavramını fiilen getirdiklerini, Türkiye'nin üniversite sistemine çeşitlilik, tematik üniversite ve misyon farklılaşmasını kazandırdıklarını belirtti. Saraç, "YÖK, kontenjan planlamasında ülke ihtiyaçlarını ve kamu yararını önde tutmaya ve rasyonel kontenjan planlamasına devam edecektir." ifadesini kullandı. Geçen sene, lise son sınıf düzeyinde YKS'ye 983 bin 710 öğrenci, bu yıl ise 894 bin 187 öğrenci başvurdu. Bununla birlikte, YKS'ye başvuran adaylar içinde daha önce bir programa yerleşmiş olan aday sayısı 2018'de 397 bin 614 iken, geçen yıl 374 bin 806'ya, bu yıl ise 335 bin 347'ye geriledi. YÖK'ün bilgilendirmesinde bu verilere ilişkin, "Daha önce bir programa yerleşen ve öğrenciliği devam edenlerin tekrar sınava başvuru sayısında, artışın değil azalışın gözlemlenmesi, 2018 yılında uygulamaya konulan YKS ile yerleşen öğrencilerin önceki yıla göre bulundukları programlardaki memnuniyet oranında bir iyileşme gerçekleştiğini ve bunun bu yıl da devam ettiğini göstermektedir. Bu veriler önemlidir ve yeni YÖK'ün kurguladığı muhakeme ve analiz kabiliyetini öne çıkaran YKS'nin ve rasyonel kontenjan planlamasının başarısının göstergelerinden birisidir." değerlendirmesi yapıldı.