Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı; sanığa verilen ceza, 2 yıl veya daha az süreli hapis ve ya adli para cezası ise, gerekli olan koşulların varlığı halinde verilecek hükmün açıklanmasının 5 yıl süreyle geriye bırakılmasına denir. Başka bir ifadeyle; HAGB, sanığa ikinci bir şans tanıyan bir kurumdur. Ancak her suça uygulanacak bir durum da değildir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. Maddesinin 5. ve devamı fıkralarında düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.
Ancak mahkemenin sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verebilmesi için bazı şartlar mevcuttur. Bu şartları şu şekilde sıralamak mümkündür; Sanık hakkında HAGB yasağının bulunmaması gerekir. Sanık hakkında verilen cezanın iki yıl ya da iki yıldan daha az olması ya da adli para cezası olması gerekir. Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkumiyeti bulunmaması gerekir. Sanık, mağdurun veya kamunun zararlarını gidermiş olması gerekir. Sanığın yeniden suç işlemeyeceği yönünde mahkemede kanaat oluşması gerekir. Sanık, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını kabul etmesi gerekir. Sanık hakkında daha önce verilen bir hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı olmaması gerekir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı tebliğ ya da tefhimden itibaren 7 gün içinde itiraz edilmesi gerekir. (Tefhim; karar duruşmasında duruşmada hazır bulunan tarafa kararın bildirilmesi, yüze açıklama, okuma demektir.) Aksi takdirde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı kesinleşir.
Sanık hakkında verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı; Asliye Ceza Mahkemesi tarafından verilmişse itiraz mercii; Ağır Ceza Mahkemeleridir. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilmişse itiraz mercii; kararı veren Ağır Ceza Mahkemesi’nin numarasını takip eden bir üst numaralı mahkemedir. Örneğin kararı 1. Ağır Ceza Mahkemesi vermişse itiraz mercii 2. Ağır Ceza mahkemesi olacaktır. Kararı veren mahkeme o adliyedeki son Ağır Ceza Mahkemesiyse itiraz merci 1. Ağır Ceza Mahkemesi olacaktır. Kararı veren mahkeme ilgili yerdeki tek Ağır Ceza Mahkemesi olması durumunda ise itiraz mercii en yakın yerdeki Ağır Ceza Mahkemesi olacaktır.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ile sanık, beş yıl süre ile denetime tabi tutulur. Bu denetim süresi, 18 yaşından küçük sanıklar için üç yıldır. Sanık denetim süresi sürecinde kasten bir suç işlerse ya da işlemezse şu sonuçlar ortaya çıkar:
1)Denetim süresi içinde sanık, kasten herhangi bir suç işlerse ve mahkemenin belirlediği diğer yükümlülüklere uymazsa, hükmün açıklanmasının geri bırakılması sona erer ve mahkeme, sanık hakkındaki kararı açıklar. Yani denetim süresinde kasıtlı bir suç işleyen sanık hakkında daha önce verilen ve açıklanmayan hükümdeki ceza, açıklanarak infaz edilir. Bu ceza ertelenemez ve seçenekli yaptırımlara dönüştürülemez.
2)Denetim süresi içinde sanık, kasten herhangi bir suç işlemezse ve mahkemenin belirlediği diğer yükümlülüklere uyarsa, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ortadan kaldırılır ve dava düşer.
Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 231. maddesinin 13. fıkrasında yer alan esaslara göre, sanık hakkında verilen HAGB kararı, adli sicil kaydında görünmez. Bu kararlar, hükmün açıklanmasının geri bırakılması sistemine kaydedilir. HAGB sistemindeki kayıtlar, diğer soruşturma ve kovuşturmalar için mahkeme, hakim ya da cumhuriyet savcısı tarafından kullanılabilir.