Telif hakkı hukuki terimi olarak bir yazın, bilim ya da sanat yapıtını yaratan kişinin, bu yapıtla ilgili haklarının tümü ya da kişinin her türlü fikri emeği ile meydana getirdiği ürünler üzerinde hukuken sağlanan haklarını ifade etmektedir. Ülkemizde ise telif haklarının korunma süresi eser sahibinin yaşadığı müddetçe ve ölümünden itibaren 70 yıl olarak düzenlenmiştir.

Eser sahibinin hakları manevi haklar ve mali haklar olarak ikiye ayrılır. Manevi haklar: eserin umuma arzı, adın belirtilmesi, eserde değişiklik yapılmasının men edilmesidir. Mali haklar ise  işleme hakkı ,çoğaltma hakkı, yayma hakkı, temsil hakkı, işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı ve pay ve takip hakkıdır. Telif hakkı, telif hakkı sahibine münhasıran eserin kullanımına ilişkin her türlü tasarrufta bulunma hakkını verir. Telif hakkı sahibi her zaman bu hakkının korunmasını talep edebilir. Telif Hakkı İhlali ise ; Telif hakkı sahibinin izni ve bilgisi olmaksızın, eserinin kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması ya da izin gerektirecek şekilde görüntülenmesi, bazı çalışmalarda kullanılmasına telif hakkı ihlali olarak adlandırılmaktadır. Fikir ve Sanat eserleri koruma altına alındığı halde mali, manevi ve bağlantılı haklar ihlal edilirse ceza davası açılabilmektedir. Eğer ki manevi ve maddi haklara tecavüz tehlikesi söz konusuysa hukuk davaları açmak mümkündür. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre, eser sahibinin manevi ve mali haklarına karşı tecavüzlerde; Ceza davaları ve Hukuk davaları olmak üzere temel olarak iki farklı başvuru yolu öngörülmüştür.

Hukuk Davalarına bakmak gerekirse;

Tecavüzün Ref’i Davası: Manevi ve mali hakları tecavüze uğrayan kimse tecavüz edene karşı tecavüzün ref’ini dava edebilir. Telif hakkı ihlali kapsamında tecavüzün ref’i davası açılabilmesi için ihlali yapan kişinin ya da işletmenin kusurlu olması gerekli değildir. Dava neticesinde mahkeme, telif hakkı sahibinin manevi ve mali haklarını muhafaza etmeye yönelik tedbirlere hükmedecektir.

Tecavüzün Men’i Davası: Eser sahibinin telif hakkına henüz tecavüz edilmemiş ama telif hakkının ihlali tehlikesi söz konusu ise, yani bu tecavüz muhtemel olarak görülmekte ise, eser sahibi muhtemel tecavüzün önlenmesi için dava açabilir.

Tespit Davası: Eser üzerindeki mali ve manevi hakların ihlalinin bulunup bulunmadığı yönünde hukuki yararı olan herkes genel hükümler uyarınca tespit davası açabilir.

Maddi Tazminat Davası ve Manevi Tazminat Davası: Fikir ve Sanat Eserler Kanunu uyarınca telif hakkı ile korunan bir eserin mali ve manevi hakları ihlal edilirse işlenen fiillere göre alt sınır bir yıl üst sınır beş yıl olmak üzere hapis cezası veya adli para cezası yaptırımı söz konusu olur.

Ceza davalarına bakalım ;

Eseri; hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın işlemek, temsil etmek, çoğaltmak, değiştirmek, dağıtmak, her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletmek, yayımlamak bir yıldan beş yıla kadar hapis veya adlî para cezasına, hukuka aykırı olarak işlenen veya çoğaltılan eserleri satışa arz etmek, satmak, kiralamak veya ödünç vermek suretiyle ya da sair şekilde yaymak, ticarî amaçla satın almak, ithal veya ihraç etmek, kişisel kullanım amacı dışında elinde bulundurmak ya da depolamak bir yıldan beş yıla kadar hapis veya adli para cezasına, bir eserden kaynak göstermeksizin iktibasta bulunmak altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasına, bir eserle ilgili olarak yetersiz, yanlış veya aldatıcı mahiyette kaynak göstermek altı aya kadar hapis cezasına neden olabilecektir.